Çin ardıcı, soğuk iklimlere karşı oldukça dayanıklı olmasıyla bilinen ve genellikle kış aylarında özel bir koruma gerektirmeyen bir bitkidir. Birçok çeşidi, -30°C’ye varan düşük sıcaklıklara bile herhangi bir ciddi hasar görmeden dayanabilir. Ancak, bu dayanıklılık bitkinin yaşına, genel sağlık durumuna, dikildiği konuma ve yaşadığı bölgenin spesifik kış koşullarına bağlı olarak değişebilir. Özellikle genç, yeni dikilmiş bitkiler veya daha hassas olan bazı kültivarlar, sert kış koşullarına karşı ek korumadan fayda görebilir. Başarılı bir kışlatma süreci, bitkiyi sadece dondan değil, aynı zamanda kışın neden olabileceği diğer çevresel streslerden de korumayı amaçlar.
Kışa hazırlık, sonbahar aylarında başlar. Bitkinin kışa güçlü ve sağlıklı bir şekilde girmesi, soğuk ayları sorunsuz atlatmasının en önemli garantisidir. Bu nedenle, yaz sonu veya sonbahar başında bitkiyi yeni büyümeye teşvik edebilecek gübrelemelerden kaçınılmalıdır. Bu dönemde oluşan taze sürgünler, kış donları geldiğinde yeterince odunlaşmamış olacağı için kolayca zarar görür. Sonbaharda yapılacak en önemli bakım işlemlerinden biri, toprak donmadan önce bitkiyi derinlemesine sulamaktır. Bu, bitkinin kış boyunca ihtiyaç duyacağı su rezervini depolamasına ve kış kuraklığına karşı dirençli olmasına yardımcı olur.
Bitkinin çevresine malç uygulamak, kış koruması için en etkili ve basit yöntemlerden biridir. Sonbaharda, bitkinin kök bölgesine 5-10 cm kalınlığında bir organik malç (ağaç kabuğu, yonga, çam iğneleri veya kuru yapraklar gibi) tabakası sermek, kökleri ani sıcaklık dalgalanmalarından ve derin donlardan korur. Malç, aynı zamanda toprağın nemini muhafaza etmeye de yardımcı olur. Malçın, bitkinin gövdesine doğrudan temas etmemesine özen gösterilmelidir, çünkü bu durum nem birikmesine ve gövdede çürümeye veya hastalıkların gelişmesine neden olabilir.
Yoğun kar yağışı alan bölgelerde, karın ağırlığı Çin ardıcının dallarına zarar verebilir. Özellikle çok dallı veya yayvan formdaki türlerin dalları, ağır ve ıslak karın altında bükülebilir, çatlayabilir veya kırılabilir. Bunu önlemek için, kış gelmeden önce bitkinin dallarını nazikçe bir araya toplayıp bir bahçe ipi veya jüt bezi şeridi ile gevşekçe sarmak faydalı olabilir. Bu işlem, bitkinin daha kompakt bir form almasını sağlayarak karın üzerinde birikmesini zorlaştırır ve dalların birbirine destek olmasına olanak tanır. Kar yağışından sonra, eğer mümkünse, bir süpürge yardımıyla dalların üzerindeki fazla kar nazikçe silkelenmelidir.
Genç bitkilerin korunması
Yeni dikilmiş ve genç Çin ardıçları, kök sistemleri henüz tam olarak gelişmediği ve yerleşmediği için kış koşullarına karşı daha hassastır. İlk birkaç kış boyunca bu genç bitkilere özel bir ilgi göstermek, onların sağlıklı bir şekilde bahara ulaşmalarını sağlar. Yukarıda bahsedilen malçlama ve sonbahar sulaması, genç bitkiler için özellikle hayati önem taşır. Kök sistemini korumak, bitkinin hayatta kalması için en kritik adımdır.
Genç bitkiler, özellikle açık ve rüzgarlı alanlarda dikilmişlerse, kışın kurutucu rüzgarlarından ve yoğun güneşinden kaynaklanan kış yanığına karşı daha savunmasızdır. Bu bitkileri korumak için, bitkinin etrafına, özellikle hakim rüzgar yönüne ve güneye bakan tarafına, bir koruma bariyeri kurulabilir. Bu bariyer, toprağa çakılmış kazıkların etrafına gerilmiş çuval bezi veya özel olarak üretilmiş rüzgar kırıcı filelerden yapılabilir. Bariyerin bitkiye temas etmemesi, ancak etrafında bir koruma kalkanı oluşturması önemlidir. Bu, hem rüzgarın kurutucu etkisini azaltır hem de güneş yanığı riskini düşürür.
Yoğun donların beklendiği gecelerde, çok küçük ve değerli genç ardıç fidanları, bir karton kutu, kova veya don örtüsü ile geçici olarak örtülebilir. Bu örtü, gün boyunca biriken yer ısısının gece boyunca bitkinin etrafında hapsolmasını sağlayarak birkaç derecelik bir koruma sunabilir. Ancak, güneşli günlerde sıcaklığın aşırı yükselmesini ve bitkinin zarar görmesini önlemek için örtünün sabah kaldırılması unutulmamalıdır. Bu yöntem, sadece küçük bitkiler için pratik bir çözümdür.
Genç bitkilerin dallarını kar birikmesine karşı korumak da önemlidir. Daha önce bahsedilen dalları bağlama yöntemi, genç bitkiler için de etkili bir tekniktir. Alternatif olarak, bitkinin üzerine A-şeklinde bir ahşap çerçeve kurmak da karın doğrudan dalların üzerine yığılmasını engelleyerek ağırlığın çerçeve tarafından taşınmasını sağlayabilir. Bu yapılar, özellikle değerli ve formlu bitkilerin şeklini korumak için kullanışlıdır.
Kış zararlılarına karşı önlemler
Kış ayları, bazı hayvanların yiyecek bulmakta zorlandığı bir dönemdir ve bu nedenle bahçedeki bitkiler cazip bir hedef haline gelebilir. Tavşanlar ve geyikler, özellikle kar örtüsünün diğer yiyecek kaynaklarını kapattığı zamanlarda, Çin ardıcının kabuklarını ve dallarını kemirerek zarar verebilirler. Tavşanlar genellikle bitkinin alt kısımlarına zarar verirken, geyikler daha yüksek dallara ulaşabilir. Bu tür bir hasar, bitkinin iletim dokularını bozarak ciddi zarara ve hatta ölüme neden olabilir.
Bu zararlılara karşı en etkili koruma yöntemi fiziksel bariyerlerdir. Genç veya risk altındaki bitkilerin etrafına, en az 1-1.2 metre yüksekliğinde bir tel örgü çit çekmek, hem tavşanları hem de geyikleri uzak tutabilir. Çitin, toprağa birkaç santimetre gömülmesi, tavşanların altından tünel kazmasını engeller. Alternatif olarak, sadece bitkinin gövdesini korumak için plastik ağaç koruyucular veya donanım teli ile sarma işlemi de yapılabilir. Bu koruyucular, kabuğun kemirilmesini önler.
Piyasada bulunan çeşitli hayvan kovucu spreyler de bir miktar koruma sağlayabilir. Bu spreyler, hayvanların hoşlanmadığı tat veya kokular içerir ve bitkilerin üzerine püskürtülerek uygulanır. Ancak, bu ürünlerin etkinliği yağmur ve karla zamanla azalır, bu nedenle kış boyunca düzenli olarak yeniden uygulanmaları gerekir. Bu yöntem, genellikle fiziksel bariyerler kadar güvenilir değildir ancak ek bir caydırıcı olarak kullanılabilir.
Fareler ve tarla fareleri (voles) gibi küçük kemirgenler de kışın sorun yaratabilir. Bu hayvanlar, kar örtüsünün altında veya kalın malç tabakasının içinde tüneller kazarak bitkilerin köklerini ve gövde kabuklarını yiyebilirler. Bu tür hasarı önlemek için, sonbaharda malç tabakasını bitkinin gövdesinden en az 15-20 cm uzakta tutmak önemlidir. Bu, kemirgenlerin gövdeye yakın bir yerde barınmasını engeller. Ayrıca, bahçedeki otları ve bitki artıklarını temizlemek de onlara saklanacak yer bırakmayarak popülasyonlarını kontrol altında tutmaya yardımcı olur.
Saksıdaki ardıçların kışlatılması
Saksıda yetiştirilen Çin ardıçları, kış koşullarına karşı toprağa dikili olanlara göre çok daha savunmasızdır. Bunun nedeni, köklerinin toprağın yalıtıcı etkisinden mahrum olması ve saksının her tarafından soğuğa maruz kalmasıdır. Saksıdaki toprak, yerdeki toprağa göre çok daha hızlı donar ve bu durum köklere ciddi zararlar verebilir. Bu nedenle, saksıdaki ardıçların kışın özel olarak korunması gerekir.
En iyi yöntemlerden biri, saksıyı korunaklı bir yere taşımaktır. Bu, binanın kuzey veya doğu duvarının dibi gibi rüzgardan korunan, ancak yine de kış güneşinden bir miktar faydalanabilen bir yer olabilir. Saksıyı doğrudan yere koymak yerine, altına ahşap takozlar veya tuğlalar yerleştirmek, alttan donmasını bir miktar engelleyebilir. Mümkünse, saksıyı ısıtılmayan bir garaj, sundurma veya soğuk bir sera gibi dona karşı korumalı ancak yine de soğuk bir ortama almak en ideal çözümdür.
Eğer saksıyı taşımak mümkün değilse, yerinde yalıtım sağlanmalıdır. Saksının etrafı çuval bezi, baloncuklu naylon veya yalıtım levhaları ile sarılabilir. Yalıtım malzemesinin etrafına saman veya kuru yapraklar doldurmak da ek bir koruma katmanı oluşturur. Toprağın yüzeyi de kalın bir malç tabakası ile örtülmelidir. Bu işlemler, köklerin aşırı soğuktan ve ani sıcaklık değişimlerinden korunmasına yardımcı olur.
Saksıdaki ardıçların kışın sulanması da önemlidir. Topraklarının tamamen kurumasına izin verilmemelidir, çünkü kuru kökler don hasarına karşı daha hassastır. Ayda bir kez, havanın donma noktasının üzerinde olduğu bir günde, toprağı hafifçe nemlendirecek kadar sulama yapılmalıdır. Ancak aşırı sulamadan kaçınılmalıdır, çünkü donan su genleşerek saksıyı çatlatabilir ve köklere zarar verebilir.
