Sadzenie i rozmnażanie pelargonii angielskiej to kluczowe etapy, które decydują o powodzeniu w uprawie tej wyjątkowej rośliny. Prawidłowo przeprowadzony proces sadzenia zapewnia roślinie najlepszy start, umożliwiając jej szybkie ukorzenienie się i bujny wzrost. Z kolei umiejętne rozmnażanie pozwala nie tylko na powiększenie swojej kolekcji, ale także na odmłodzenie starych egzemplarzy i podzielenie się pięknem tych kwiatów z innymi. Choć pelargonia angielska uchodzi za nieco bardziej wymagającą niż jej popularne kuzynki, zarówno jej sadzenie, jak i wegetatywne rozmnażanie nie są procesami skomplikowanymi. Wystarczy poznać kilka podstawowych zasad, aby z sukcesem cieszyć się nowymi, zdrowymi roślinami.
Proces sadzenia rozpoczyna się od wyboru odpowiedniego terminu. Pelargonie angielskie są wrażliwe na niskie temperatury, dlatego z sadzeniem ich do doniczek na zewnątrz należy poczekać do drugiej połowy maja, kiedy minie ryzyko wiosennych przymrozków. Rośliny zakupione wcześniej w kwiaciarniach czy centrach ogrodniczych należy stopniowo hartować, czyli przyzwyczajać do warunków panujących na zewnątrz. Proces ten polega na wystawianiu ich na kilka godzin dziennie na balkon lub taras, stopniowo wydłużając ten czas przez około tydzień. Dzięki temu rośliny unikną szoku termicznego i lepiej zniosą zmianę otoczenia.
Kolejnym krokiem jest przygotowanie odpowiedniego podłoża i pojemnika. Jak już wspomniano, pelargonie te preferują żyzną, przepuszczalną ziemię o lekko kwaśnym odczynie. Idealnie sprawdzi się gotowa mieszanka do pelargonii, która zapewni optymalne warunki dla rozwoju korzeni. Doniczka powinna być wyposażona w otwory odpływowe, a na jej dnie koniecznie należy umieścić warstwę drenażu z keramzytu lub żwiru. Pojemnik nie powinien być zbyt duży – najlepiej, aby był tylko o kilka centymetrów szerszy od bryły korzeniowej sadzonki, co stymuluje roślinę do obfitszego kwitnienia.
Sam proces sadzenia jest prosty. Doniczkę wypełniamy częściowo podłożem, następnie delikatnie wyjmujemy roślinę z pojemnika produkcyjnego, starając się nie uszkodzić bryły korzeniowej. Umieszczamy sadzonkę na środku nowej doniczki, na takiej samej głębokości, na jakiej rosła poprzednio. Puste przestrzenie dookoła uzupełniamy ziemią, lekko ją ugniatając, aby ustabilizować roślinę. Po posadzeniu pelargonię należy obficie podlać, aby podłoże dobrze osiadło wokół korzeni. Przez kilka pierwszych dni po posadzeniu warto trzymać roślinę w miejscu lekko ocienionym, aby ułatwić jej aklimatyzację.
Wybór odpowiednich sadzonek
Początek sukcesu w uprawie pelargonii angielskiej leży w starannym wyborze zdrowych i silnych sadzonek. Podczas zakupów w centrum ogrodniczym czy kwiaciarni, należy zwrócić szczególną uwagę na ogólną kondycję rośliny. Wybieraj egzemplarze o zwartym, krępym pokroju, z dobrze rozwiniętymi, silnymi pędami i dużą ilością zielonych, jędrnych liści. Unikaj roślin, które są wyciągnięte, mają długie międzywęźla i rzadkie ulistnienie, co może świadczyć o niedoborze światła. Liście powinny mieć intensywnie zieloną barwę, bez żadnych plam, przebarwień czy śladów żerowania szkodników.
Dokładnie obejrzyj zarówno wierzchnią, jak i spodnią stronę liści w poszukiwaniu nieproszonych gości, takich jak mszyce, mączliki czy przędziorki. Sprawdź również, czy na liściach lub łodygach nie ma objawów chorób grzybowych, na przykład szarego nalotu charakterystycznego dla szarej pleśni. Zdrowa sadzonka powinna mieć również dobrze rozwinięty, ale nie przerośnięty system korzeniowy. Jeśli to możliwe, delikatnie wysuń bryłę korzeniową z doniczki – korzenie powinny być jasne, liczne i dobrze rozrośnięte, ale nie powinny tworzyć zbitej, okręconej wokół siebie plątaniny, co świadczyłoby o zbyt długim przetrzymywaniu rośliny w małym pojemniku.
Warto również zwrócić uwagę na obecność pąków kwiatowych. Wybór rośliny, która ma już zawiązane pąki lub nawet pierwsze rozwinięte kwiaty, daje pewność co do jej odmiany i koloru. Jednakże, roślina z samymi pąkami często lepiej znosi proces sadzenia i aklimatyzacji w nowym miejscu niż ta w pełni kwitnienia. Daje jej to możliwość skupienia energii na rozwoju systemu korzeniowego w nowym podłożu, zanim w pełni zainwestuje w produkcję kwiatów. Taki wybór często owocuje zdrowszym wzrostem w dłuższej perspektywie.
Nie bój się zapytać sprzedawcy o warunki, w jakich rośliny były dotychczas uprawiane. Informacje na temat nawożenia, podlewania czy stosowanych środków ochrony mogą być bardzo cenne w dalszej pielęgnacji. Wybierając zdrowe, dobrze rokujące sadzonki, dajesz sobie najlepszą podstawę do tego, by cieszyć się pięknem i obfitym kwitnieniem pelargonii angielskiej przez cały sezon. Pamiętaj, że inwestycja w jakość na samym początku zawsze się opłaca.
Przygotowanie podłoża i stanowiska do sadzenia
Staranne przygotowanie podłoża i stanowiska jest równie ważne jak wybór zdrowej sadzonki. Pelargonia angielska ma specyficzne wymagania co do gleby, która musi być przede wszystkim żyzna i doskonale przepuszczalna. Stagnująca woda w strefie korzeni jest dla niej zabójcza, dlatego kluczowe jest zapewnienie odpowiedniej struktury podłoża. Najprostszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest zakup gotowej, specjalistycznej ziemi do pelargonii, która została skomponowana tak, aby sprostać potrzebom tych roślin. Taka mieszanka zazwyczaj zawiera torf, kompost oraz składniki rozluźniające, takie jak perlit czy piasek.
Jeśli decydujesz się na samodzielne przygotowanie mieszanki, możesz połączyć uniwersalną ziemię ogrodniczą z torfem w proporcji 2:1, a następnie dodać do całości garść gruboziarnistego piasku lub perlitu. Taki dodatek znacząco poprawi drenaż i napowietrzenie podłoża, co jest kluczowe dla zdrowia korzeni. Warto również wzbogacić mieszankę o nawóz o spowolnionym działaniu, na przykład w formie granulek, który będzie stopniowo uwalniał składniki odżywcze przez kilka miesięcy, zapewniając roślinie stały dostęp do pożywienia. Pamiętaj, aby dokładnie wymieszać wszystkie składniki przed użyciem.
Wybór doniczki również ma niebagatelne znaczenie. Musi ona posiadać otwory w dnie, które umożliwią odpływ nadmiaru wody. Przed wsypaniem ziemi, na dno pojemnika należy ułożyć warstwę drenażową o grubości 2-4 cm. Można do tego celu użyć keramzytu, drobnego żwiru, potłuczonej ceramiki czy nawet kawałków styropianu. Warstwa ta zapobiegnie zatykaniu otworów odpływowych przez cząsteczki ziemi i zapewni, że korzenie nigdy nie będą stały w wodzie, nawet po obfitym podlaniu czy ulewnym deszczu.
Stanowisko, na którym postawisz doniczkę, powinno być starannie przemyślane. Pelargonie angielskie potrzebują dużo światła do obfitego kwitnienia, ale źle znoszą bezpośrednie, palące słońce, zwłaszcza w godzinach południowych. Idealne będzie miejsce z dostępem do porannego lub popołudniowego słońca, osłonięte od najsilniejszych promieni. Stanowisko powinno być również zaciszne, chronione przed silnym wiatrem, który mógłby połamać delikatne pędy, oraz przed ulewnym deszczem, który niszczy aksamitne kwiaty.
Rozmnażanie przez sadzonki pędowe
Rozmnażanie pelargonii angielskiej przez sadzonki pędowe jest najprostszą, najszybszą i najczęściej stosowaną metodą, która pozwala na uzyskanie roślin identycznych z rośliną mateczną. Najlepszym czasem na pobieranie sadzonek jest późne lato, od końca lipca do początku września, gdy pędy są już dobrze wyrośnięte, ale jeszcze nie w pełni zdrewniałe. Można również wykorzystać zdrowe pędy pozyskane podczas wiosennego przycinania roślin. Wybieramy silne, zdrowe pędy wierzchołkowe, które nie mają pąków kwiatowych. Idealna sadzonka powinna mieć długość około 8-10 centymetrów i posiadać co najmniej 2-3 węzły (miejsca, z których wyrastają liście).
Pobrane pędy należy odpowiednio przygotować do ukorzenienia. Ostrym, zdezynfekowanym nożem lub sekatorem odcinamy pęd tuż pod węzłem. Następnie usuwamy dolne liście, pozostawiając tylko 2-3 na szczycie sadzonki, aby ograniczyć transpirację (utratę wody). Jeśli na sadzonce znajdują się jakiekolwiek pąki kwiatowe, również należy je usunąć, ponieważ ich rozwój zużywałby energię potrzebną do wytworzenia korzeni. Tak przygotowaną sadzonkę odkładamy na około 1-2 godziny w cieniste miejsce, aby miejsce cięcia lekko przeschło i zasklepiło się, co zmniejsza ryzyko gnicia.
Istnieją dwie główne metody ukorzeniania sadzonek: w wodzie lub bezpośrednio w podłożu. Ukorzenianie w podłożu jest metodą bardziej polecaną dla pelargonii, ponieważ wytworzone w ten sposób korzenie są silniejsze i lepiej przystosowane do warunków glebowych. Końcówkę sadzonki można zanurzyć w ukorzeniaczu, co przyspieszy proces, a następnie umieścić ją na głębokość około 2-3 cm w małej doniczce wypełnionej lekkim, przepuszczalnym podłożem (np. mieszanką torfu i piasku). Podłoże należy delikatnie zwilżyć, a doniczkę ustawić w jasnym i ciepłym miejscu, ale bez bezpośredniego słońca.
Podczas procesu ukorzeniania, który trwa zazwyczaj od 3 do 6 tygodni, należy utrzymywać stałą, lekką wilgotność podłoża, ale unikać jego przelania. Oznaką pomyślnego ukorzenienia się sadzonki jest pojawienie się nowych liści i ogólny, świeży wygląd rośliny. Gdy sadzonki wytworzą solidny system korzeniowy, można je przesadzić do docelowych doniczek z żyznym podłożem dla pelargonii. Młode rośliny uzyskane z sadzonek jesiennych należy przezimować w chłodnym i jasnym pomieszczeniu, aby na wiosnę mogły rozpocząć bujny wzrost.
Rozmnażanie z nasion
Choć rozmnażanie pelargonii angielskiej z nasion jest metodą rzadziej stosowaną przez amatorów, pozwala na uzyskanie dużej liczby roślin oraz potencjalnie nowych, ciekawych odmian. Jest to jednak proces bardziej czasochłonny i wymagający większej cierpliwości niż rozmnażanie wegetatywne. Nasiona najlepiej wysiewać wczesną wiosną, od stycznia do marca, aby młode rośliny miały wystarczająco dużo czasu na wzrost i zakwitły jeszcze w tym samym roku. Nasiona można kupić w sklepach ogrodniczych lub pozyskać samodzielnie z własnych roślin, pamiętając jednak, że rośliny potomne mogą nie powtórzyć cech odmianowych rośliny matecznej.
Przed wysiewem nasiona warto poddać procesowi skaryfikacji, czyli delikatnemu uszkodzeniu twardej łupiny nasiennej, co ułatwi kiełkowanie. Można to zrobić, pocierając je delikatnie drobnym papierem ściernym. Następnie nasiona można namoczyć w letniej wodzie przez kilka godzin. Do wysiewu przygotowujemy pojemniki lub wielodoniczki wypełnione lekkim, sterylnym podłożem do siewu. Nasiona umieszczamy pojedynczo na powierzchni ziemi w odpowiednich odstępach i delikatnie przykrywamy cienką warstwą podłoża lub wermikulitu.
Pojemnik z nasionami należy delikatnie zrosić wodą, a następnie przykryć przezroczystą folią lub plastikową pokrywką, aby zapewnić wysoką wilgotność powietrza, niezbędną do kiełkowania. Tak przygotowany wysiew ustawiamy w ciepłym i jasnym miejscu, o temperaturze około 20-22 stopni Celsjusza. Należy regularnie wietrzyć pojemnik, aby zapobiec rozwojowi chorób grzybowych, i utrzymywać stałą, umiarkowaną wilgotność podłoża. Kiełkowanie trwa zazwyczaj od jednego do trzech tygodni. Gdy siewki wytworzą pierwsze liście właściwe (drugą parę liści), należy usunąć przykrycie.
Gdy młode roślinki wytworzą 2-3 pary liści właściwych i będą wystarczająco duże, aby można je było bezpiecznie chwycić, należy je przepikować do osobnych, małych doniczek. Pikowanie polega na delikatnym oddzieleniu siewek i posadzeniu ich pojedynczo w nowych pojemnikach wypełnionych żyznym podłożem. Młode pelargonie należy nadal trzymać w ciepłym i jasnym miejscu. W miarę wzrostu, gdy zaczną się nadmiernie wyciągać, można uszczykiwać ich wierzchołki, aby pobudzić je do krzewienia. Rośliny uzyskane z nasion wymagają regularnego nawożenia i pielęgnacji, podobnie jak te rozmnażane z sadzonek.
