Het succesvol planten en vermeerderen van de kokardebloem is een lonende ervaring die je tuin kan transformeren met een explosie van kleur. Deze handelingen vormen de basis voor een gezonde plant die jaar na jaar terugkeert. Het plantproces vereist zorgvuldige aandacht voor de timing en de voorbereiding van de standplaats, terwijl vermeerdering je in staat stelt om je collectie op een voordelige manier uit te breiden of bestaande planten te verjongen. Of je nu begint met zaden die je zelf hebt opgekweekt, jonge planten uit een kwekerij, of het delen van een volwassen pol, het begrijpen van de juiste technieken is essentieel. Deze gids biedt een diepgaand inzicht in de beste praktijken voor zowel het aanplanten als de verschillende methoden van vermeerdering, zodat je het maximale uit deze prachtige en veerkrachtige prairieplant kunt halen.
De eerste stap in het plantproces is het kiezen van het juiste moment, wat grotendeels afhangt van het klimaat in jouw regio. Over het algemeen is het voorjaar, na de laatste kans op vorst, de meest ideale periode om kokardebloemen te planten. Dit geeft de jonge planten het hele groeiseizoen de tijd om een sterk en diep wortelstelsel te ontwikkelen voordat de winter invalt. Een goed gewortelde plant is aanzienlijk beter bestand tegen de kou en droogte van de wintermaanden. Het planten in de vroege herfst is ook een mogelijkheid, vooral in mildere klimaten, maar zorg er dan wel voor dat dit minstens zes tot acht weken voor de eerste verwachte zware vorst gebeurt.
De voorbereiding van het plantgat is een cruciale stap die vaak over het hoofd wordt gezien maar een enorme impact heeft op de toekomstige gezondheid van de plant. Graaf een gat dat ongeveer twee keer zo breed is als de kluit van de plant en net zo diep. Het brede gat maakt de omliggende grond los, waardoor de wortels zich gemakkelijk kunnen verspreiden en zich in hun nieuwe omgeving kunnen vestigen. Als je tuiniert op zwaardere grond, is dit het moment om de drainage te verbeteren door wat zand of fijn grind op de bodem van het plantgat en door de uitgegraven aarde te mengen.
Bij het daadwerkelijk plaatsen van de plant in het gat is de plantdiepte van het grootste belang. Zorg ervoor dat de bovenkant van de wortelkluit gelijk is met het omliggende grondniveau. Het te diep planten van de kokardebloem kan leiden tot stengelrot aan de basis van de plant, terwijl te ondiep planten ervoor kan zorgen dat de wortels uitdrogen. Vul het gat vervolgens aan met de verbeterde aarde, druk het voorzichtig aan om luchtbellen te verwijderen en geef de plant daarna royaal water. Deze eerste watergift helpt de grond rond de wortels te zetten en geeft de plant een goede start.
Na het planten is een goede nazorg essentieel om de plant te helpen zich te vestigen. Houd de grond de eerste paar weken na het planten licht vochtig, maar niet doorweekt, om de wortelgroei te bevorderen. Een dunne laag mulch, zoals houtsnippers of stro, kan helpen om vocht vast te houden en onkruidgroei te onderdrukken, maar houd de mulch een paar centimeter verwijderd van de basis van de plant om rot te voorkomen. Zodra je nieuwe groei ziet verschijnen, is dat een teken dat de plant succesvol is aangeslagen en kun je de watergift geleidelijk verminderen naar een normaal, droogteminnend regime.
Meer artikelen over dit onderwerp
Vermeerdering door zaaien
Het vermeerderen van kokardebloemen uit zaad is een relatief eenvoudige en kosteneffectieve methode om een groot aantal planten te verkrijgen. Je kunt zaden kopen of zelf verzamelen van uitgebloeide bloemen aan het einde van het seizoen; laat hiervoor enkele bloemhoofdjes aan de plant drogen. De zaden kunnen direct in de volle grond worden gezaaid in het late voorjaar, nadat alle gevaar voor vorst is geweken en de bodem is opgewarmd. Bereid een zaaibed voor door de grond los te maken en onkruidvrij te maken, en zaai de zaden dun uit over het oppervlak.
Bedek de zaden slechts met een heel dun laagje aarde, want ze hebben licht nodig om te kunnen ontkiemen. Een laagje van ongeveer drie millimeter is voldoende. Druk de grond voorzichtig aan en houd het zaaibed vervolgens constant vochtig, maar niet kletsnat, met behulp van een fijne nevelsproeier om te voorkomen dat de zaden wegspoelen. De kieming vindt doorgaans plaats binnen twee tot drie weken, afhankelijk van de temperatuur. Zodra de zaailingen een paar echte blaadjes hebben ontwikkeld, kun je ze uitdunnen tot de aanbevolen plantafstand van ongeveer dertig centimeter.
Voor een vroegere start en een grotere kans op bloei in het eerste jaar, kun je de zaden ook binnenshuis voorzaaien, ongeveer zes tot acht weken voor de laatste verwachte vorstdatum. Gebruik zaaitrays of kleine potjes gevuld met een luchtige zaai- en stekgrond. Plaats twee tot drie zaden per potje en bedek ze lichtjes. Zet de trays op een warme, lichte plek, zoals een vensterbank op het zuiden, of gebruik groeilampen om lange, slappe zaailingen te voorkomen. Houd de grond vochtig en zodra de zaailingen groot genoeg zijn om te hanteren, dun je ze uit tot één plant per potje.
Voordat je de binnen opgekweekte zaailingen naar buiten verplaatst, moeten ze worden afgehard. Dit is een proces waarbij je de planten geleidelijk laat wennen aan de buitenomstandigheden, zoals direct zonlicht, wind en temperatuurschommelingen. Begin met het buiten zetten van de planten voor een paar uur per dag op een beschutte plek en verleng deze periode geleidelijk over een week tot tien dagen. Na deze afhardingsperiode zijn de jonge planten klaar om op hun definitieve, zonnige en goed gedraineerde plek in de tuin te worden uitgeplant.
Meer artikelen over dit onderwerp
Vermeerdering door delen
Het delen of scheuren van de pollen is een uitstekende methode om volwassen kokardebloemen te vermeerderen en tegelijkertijd de moederplant te verjongen. Kokardebloemen zijn relatief kortlevende vaste planten, en door ze elke twee tot drie jaar te delen, kun je hun levensduur verlengen en de vitaliteit en bloeikracht behouden. De beste tijd om dit te doen is in het vroege voorjaar, net wanneer de nieuwe groei zichtbaar wordt, of in de vroege herfst, na de heetste periode van de zomer.
Begin met het zorgvuldig opgraven van de volledige pol met een tuinvork of spade, waarbij je probeert zo min mogelijk wortels te beschadigen. Schud of spoel de overtollige aarde van de wortels, zodat je een goed zicht hebt op de structuur van de kluit. Zoek naar natuurlijke delingspunten, waar de pol zich in secties lijkt op te splitsen. Vaak kun je de pol voorzichtig met de hand uit elkaar trekken in kleinere stukken. Voor oudere, meer verhoute pollen kan het nodig zijn om een scherp mes of een spade te gebruiken om de kluit te verdelen.
Elk nieuw deel moet een gezonde portie wortels en ten minste een paar actieve groeipunten of scheuten hebben om succesvol te kunnen uitgroeien tot een nieuwe plant. Gooi de oude, verhoute kern van de plant weg, want deze is niet langer productief, en herplant alleen de jonge, vitale stukken van de buitenrand van de pol. Dit proces van selectie zorgt ervoor dat je alleen de sterkste delen van de plant gebruikt voor de vermeerdering, wat resulteert in gezondere en krachtiger bloeiende nieuwe planten.
Plant de nieuwe divisies onmiddellijk terug in de voorbereide grond op de gewenste locatie, op dezelfde diepte als de oorspronkelijke plant. Geef ze na het planten grondig water om de grond te laten bezinken en de wortels te hydrateren. Behandel deze nieuwe planten de eerste paar weken als verse aanplant, en zorg voor voldoende vocht totdat ze goed zijn aangeslagen. Door deze eenvoudige techniek toe te passen, kun je niet alleen gratis nieuwe planten creëren, maar zorg je er ook voor dat je favoriete kokardebloemen vitaal en productief blijven.
Vermeerdering door wortelstekken
Een minder bekende maar zeer effectieve methode om kokardebloemen te vermeerderen is door middel van wortelstekken. Deze techniek is vooral nuttig voor variëteiten die niet ‘zaadvast’ zijn, wat betekent dat planten die uit hun zaden worden gekweekt, niet noodzakelijkerwijs dezelfde eigenschappen hebben als de moederplant. Wortelstekken zorgen voor een genetische kloon van de ouderplant, waardoor alle gewenste kenmerken, zoals bloemkleur en -vorm, behouden blijven. De beste tijd om wortelstekken te nemen is tijdens de rustperiode van de plant, meestal in de late herfst of vroege winter.
Om te beginnen, graaf je voorzichtig een deel van de moederplant op om enkele van de dikkere, gezonde wortels bloot te leggen. Snijd met een schoon, scherp mes een paar stukken van deze wortels af, met een lengte van ongeveer vijf tot tien centimeter. Het is belangrijk om te onthouden wat de boven- en onderkant van elk wortelstuk is; een handige tip is om de bovenkant recht af te snijden en de onderkant schuin, zodat je later geen verwarring krijgt. De wortels van de moederplant die in de grond blijven, zullen zich herstellen en de plant zal in het voorjaar weer normaal uitlopen.
Vul een pot of een zaaitray met een vochtig, goed doorlatend stekmedium, zoals een mengsel van perliet en zand of een speciaal samengestelde stekgrond. Steek de wortelstukken verticaal in het medium, met de recht afgesneden (bovenste) kant net onder het oppervlak en de schuin afgesneden (onderste) kant naar beneden. Als je niet zeker bent van de oriëntatie, kun je de stekken ook horizontaal op het medium leggen en ze bedekken met een dun laagje van het stekmengsel.
Plaats de potten op een koele, beschutte plek, zoals een koude bak of een onverwarmde kas, en houd het medium licht vochtig gedurende de winter. In het voorjaar, als de temperaturen stijgen, zullen er uit de bovenkant van de wortelstekken nieuwe scheuten beginnen te groeien. Zodra deze nieuwe plantjes een eigen wortelstelsel hebben ontwikkeld en groot genoeg zijn om te hanteren, kunnen ze worden opgepot in individuele potjes en verder worden opgekweekt totdat ze sterk genoeg zijn om in de tuin te worden uitgeplant.
Tips voor succesvolle aanplant
Voor een succesvolle aanplant van de kokardebloem is het essentieel om verder te kijken dan alleen de basisprincipes. Een belangrijke tip is om de planten de juiste ruimte te geven om te groeien en volwassen te worden. Het is verleidelijk om jonge planten dicht bij elkaar te zetten voor een direct vollere uitstraling, maar dit leidt op de lange termijn tot concurrentie om licht, water en voedingsstoffen. Bovendien belemmert het de luchtcirculatie, wat de kans op schimmelziekten aanzienlijk vergroot. Respecteer de aanbevolen plantafstand voor de specifieke variëteit; dit zorgt voor gezondere planten en een betere bloei.
Een andere cruciale overweging is de combinatie met andere planten in de border. De kokardebloem combineert prachtig met andere droogteminnende vaste planten zoals salie (Salvia), duizendblad (Achillea), en diverse siergrassen. Door planten met vergelijkbare behoeften qua zon, water en bodem te groeperen, creëer je niet alleen een visueel harmonieus beeld, maar vereenvoudig je ook het onderhoud aanzienlijk. Het vermijden van combinaties met vochtminnende planten zoals hosta’s of varens is essentieel om problemen met wortelrot te voorkomen.
Denk na over de timing van de bloei om een langdurig kleurenspektakel in je tuin te garanderen. Kokardebloemen bloeien van de vroege zomer tot in de herfst, en door ze te combineren met voorjaarsbloeiers zoals tulpen en narcissen, en laatbloeiers zoals herfstasters en sedum, zorg je ervoor dat er het hele seizoen door iets interessants te zien is op de plek waar ze geplant zijn. Een goede planning van de bloeiseizoenen resulteert in een dynamische en voortdurend veranderende tuin.
Ten slotte, wees geduldig na het planten. Het kan even duren voordat een nieuwe plant zich volledig heeft gevestigd en zijn volledige potentieel laat zien. Vooral in het eerste jaar zal de plant veel energie steken in de ontwikkeling van een sterk wortelstelsel, wat soms ten koste kan gaan van de bloei. Geef de plant de tijd om zich aan te passen en te groeien, en weersta de verleiding om te veel water of mest te geven. Met de juiste basisverzorging zal je kokardebloem je in de daaropvolgende jaren rijkelijk belonen met een overvloed aan bloemen.
