Het planten en vermeerderen van de zilverstruik

Het succesvol aanplanten en vermeerderen van de zilverstruik, Jacobaea maritima, is een relatief eenvoudig proces dat zelfs voor beginnende tuiniers goed te doen is. Deze mediterrane plant, geliefd om zijn zilvergrijze, viltige bladeren, stelt weinig eisen aan de bodem, zolang deze maar uitstekend gedraineerd is. De sleutel tot een gezonde start ligt in de juiste voorbereiding van de plantplaats en het kiezen van het juiste moment om te planten. Door de basisprincipes van het planten en de verschillende vermeerderingstechnieken te begrijpen, kan men jaar na jaar genieten van de prachtige structuur en het kleurcontrast dat deze plant aan de tuin toevoegt. Het is een veelzijdige plant die zowel in borders, rotstuinen als in potten en bakken een opvallende verschijning is.

De ideale tijd om een zilverstruik te planten is in het voorjaar, nadat de kans op nachtvorst volledig geweken is. Dit geeft de plant de hele zomer de tijd om een sterk wortelstelsel te ontwikkelen en zich goed te vestigen voor een eventuele overwintering. Bij het kiezen van een locatie is het essentieel om een plek in de volle zon te selecteren. De intense zilveren kleur van het blad wordt namelijk direct beïnvloed door de hoeveelheid zonlicht die de plant ontvangt. Een zonnige, open plek met een goede luchtcirculatie is ideaal om de plant gezond te houden en schimmelziekten te voorkomen.

Voordat men tot planten overgaat, is een goede voorbereiding van de bodem cruciaal. De zilverstruik heeft een absolute afkeer van natte voeten, dus een perfecte drainage is van levensbelang. Maak de grond op de gekozen plek goed los tot een diepte van minstens 30 centimeter. Als de grond zwaar en kleiachtig is, verbeter de structuur dan door er flink wat grof zand, fijn grind of perliet doorheen te mengen. Het toevoegen van een kleine hoeveelheid compost kan de bodemstructuur ook verbeteren, maar overdrijf niet met voedingsstoffen, want de plant presteert het best in relatief arme grond.

Bij het planten zelf is het belangrijk om de plant op de juiste diepte te zetten. Graaf een plantgat dat iets breder en even diep is als de kluit van de plant. Haal de plant voorzichtig uit zijn kweekpot en maak eventuele samengeklitte wortels aan de onderkant van de kluit voorzichtig los. Plaats de plant in het gat, zorg ervoor dat de bovenkant van de kluit gelijk is met het omliggende grondniveau. Vul het gat aan met de verbeterde aarde, druk de grond lichtjes aan en geef direct na het planten royaal water om de wortels goed contact te laten maken met de nieuwe grond.

De juiste plantafstand en combinaties

Bij het ontwerpen van een border of een bloemperk is de juiste plantafstand een belangrijk aspect om rekening mee te houden. De zilverstruik groeit uit tot een compacte, ronde heester met een hoogte en breedte van ongeveer 30 tot 50 centimeter. Om ervoor te zorgen dat elke plant voldoende ruimte heeft om zich te ontwikkelen en om een goede luchtcirculatie te garanderen, wordt een plantafstand van ongeveer 25 tot 30 centimeter aanbevolen. Deze afstand zorgt ervoor dat de planten mooi in elkaar kunnen groeien om een gesloten, zilverkleurig tapijt te vormen, zonder dat ze elkaar verdringen en de kans op schimmelziekten toeneemt.

De zilverstruik is een uitzonderlijk goede combinatieplant dankzij zijn neutrale, maar opvallende bladkleur. Het zilvergrijze blad vormt een prachtig contrast met planten met felgekleurde bloemen, zoals rode salvia’s, roze petunia’s, paarse verbena’s of blauwe ageratum. De koele tint van de zilverstruik laat de warme kleuren van zijn buren nog intenser lijken. Het is een klassieke keuze in Victoriaanse bedden en formele tuinontwerpen, waar het wordt gebruikt om strakke lijnen en patronen te creëren.

Naast de combinatie met kleurrijke eenjarigen, kan de zilverstruik ook effectief worden gebruikt in combinatie met andere bladplanten. De fijne, ingesneden textuur van het blad contrasteert mooi met planten met grote, gladde bladeren, zoals hosta’s (in halfschaduw) of canna’s. Ook in combinatie met planten met donker, paars of bijna zwart blad, zoals de zwarte slangenbaard (Ophiopogon planiscapus ‘Nigrescens’) of bepaalde soorten Heuchera, ontstaat een dramatisch en visueel aantrekkelijk effect. Deze contrasten in kleur en textuur voegen diepte en interesse toe aan de tuin.

In potten en containers is de zilverstruik een onmisbaar element. Hij fungeert als een zogenaamde ‘filler’ en ‘spiller’, die de basis van de pot vult en elegant over de randen kan hangen. Combineer hem in een grote kuip met een hoge, verticale plant (de ’thriller’), zoals een siergras of een fuchsia op stam, en enkele bloeiende, hangende planten (andere ‘spillers’), zoals hanggeraniums of calibrachoa. De zilverstruik weeft zich tussen de andere planten door en verbindt het geheel tot een harmonieuze en professioneel ogende compositie. Zijn droogtetolerantie maakt hem bovendien een uitstekende keuze voor potten, die in de zomer snel kunnen uitdrogen.

Vermeerdering door middel van zaaien

Het vermeerderen van de zilverstruik uit zaad is een economische en lonende manier om aan een groot aantal planten te komen, ideaal voor het vullen van grote borders. De zaden kunnen het beste in het vroege voorjaar binnenshuis worden gezaaid, ongeveer 8 tot 10 weken voor de laatste verwachte vorstdatum. Gebruik een zaaitray of kleine potjes gevuld met een lichte, goed doorlatende zaai- en stekgrond. De zaden van de zilverstruik hebben licht nodig om te kiemen, dus bedek ze niet of slechts met een zeer dun laagje vermiculiet of zand.

Zodra de zaden zijn gezaaid, is het belangrijk om de grond constant vochtig, maar niet doorweekt te houden. Een plantenspuit is ideaal om de grond te bevochtigen zonder de zaden te verstoren. Dek de zaaitray af met een doorzichtige plastic kap of plasticfolie om een hoge luchtvochtigheid te handhaven, wat de kieming bevordert. Plaats de tray op een warme, lichte plek, maar vermijd direct zonlicht, wat de jonge zaailingen kan verbranden. De ideale kiemtemperatuur ligt rond de 21-24 graden Celsius. De zaden zullen doorgaans binnen 10 tot 20 dagen ontkiemen.

Nadat de zaden zijn ontkiemd en de zaailingen hun eerste echte blaadjes hebben ontwikkeld (het tweede paar blaadjes), kan de plastic kap worden verwijderd om de luchtcirculatie te verbeteren. Wanneer de zaailingen groot genoeg zijn om te hanteren, kunnen ze worden verspeend naar individuele potjes. Dit geeft elke plant voldoende ruimte om een sterk wortelstelsel te ontwikkelen. Blijf de jonge plantjes op een lichte plek kweken en geef ze water wanneer de bovenste laag van de grond droog aanvoelt.

Voordat de jonge planten naar buiten kunnen, moeten ze worden afgehard. Dit is een cruciaal proces om de planten te laten wennen aan de buitenomstandigheden, zoals direct zonlicht, wind en temperatuurschommelingen. Begin ongeveer een week tot tien dagen voor de geplande uitplantdatum met het afharden. Zet de plantjes overdag een paar uur buiten op een beschutte plek en haal ze ’s nachts weer binnen. Verleng de periode dat ze buiten staan elke dag een beetje, totdat ze de hele dag en nacht buiten kunnen blijven. Hierna zijn ze klaar om op hun definitieve plek in de tuin te worden geplant.

Vermeerdering door middel van stekken

Een andere zeer effectieve en populaire methode om de zilverstruik te vermeerderen is door middel van stekken. Deze methode levert een genetisch identieke kloon van de moederplant op, wat betekent dat de nieuwe plant exact dezelfde eigenschappen zal hebben, zoals bladkleur en groeivorm. Stekken kunnen het beste worden genomen in de late lente of vroege zomer, wanneer de plant actief groeit. Kies voor het nemen van stekken gezonde, niet-bloeiende scheuten van de moederplant.

Neem een top- of stengelstek van ongeveer 8 tot 10 centimeter lang. Maak een schone snede net onder een bladknoop (de plaats waar een blad aan de stengel vastzit). Verwijder de onderste bladeren van de stek, zodat er alleen aan de bovenkant nog een paar bladeren overblijven. Dit vermindert de verdamping en zorgt ervoor dat de stek zijn energie kan richten op het vormen van wortels in plaats van op het onderhouden van veel blad. Het is ook aan te raden om de onderkant van de stek in stekpoeder te dopen, wat de wortelvorming kan bevorderen, hoewel dit niet strikt noodzakelijk is.

Plant de voorbereide stekken in een pot of tray gevuld met een vochtige, goed doorlatende stekgrond, bijvoorbeeld een mengsel van potgrond en perliet of zand. Steek de stekken ongeveer 2-3 centimeter diep in de grond en druk de aarde eromheen lichtjes aan. Om een vochtige omgeving te creëren die de beworteling bevordert, kan men een plastic zak over de pot spannen of de pot in een propagator plaatsen. Zet de stekken op een warme, lichte plek, maar uit direct zonlicht. Houd de grond licht vochtig.

De stekken zullen doorgaans binnen 3 tot 4 weken wortels vormen. Dit kan men controleren door zachtjes aan de stek te trekken; als er weerstand is, hebben zich wortels gevormd. Zodra de stekken goed beworteld zijn en nieuwe groei vertonen, kunnen ze worden overgepot naar grotere, individuele potten. Laat de jonge planten verder groeien en harden ze af voordat ze op hun definitieve plek in de tuin worden geplant. Deze methode is bijzonder nuttig om favoriete planten te overwinteren of om snel nieuwe planten te creëren voor het volgende seizoen.

Tips voor een succesvolle aanplant in potten

De zilverstruik is een uitstekende kandidaat voor teelt in potten en containers, waar zijn zilvergrijze blad een prachtige achtergrond vormt voor andere planten. Bij het planten in potten is de keuze van de juiste pot en potgrond van het grootste belang. Kies een pot die minstens 20-25 centimeter in diameter is om de plant voldoende ruimte te geven voor wortelgroei. Zorg er absoluut voor dat de pot voorzien is van meerdere drainagegaten in de bodem. Zonder adequate drainage zullen de wortels in het water staan, wat onvermijdelijk leidt tot wortelrot.

Gebruik een potgrond van hoge kwaliteit die speciaal is samengesteld voor potten en bakken, en meng hier extra perliet of grof zand doorheen om de drainage verder te verbeteren. Een verhouding van twee delen potgrond op één deel perliet of zand werkt over het algemeen goed. Een laag hydrokorrels of potscherven op de bodem van de pot leggen is een veelgebruikte praktijk, maar het mengen van drainagemateriaal door de gehele potgrond is effectiever voor een homogene waterhuishouding. Vul de pot met het potgrondmengsel tot een paar centimeter onder de rand.

Plaats de zilverstruik in de pot op dezelfde diepte als in de kweekpot en vul de ruimte eromheen aan met potgrond. Druk de grond lichtjes aan en geef na het planten grondig water, totdat het water uit de drainagegaten aan de onderkant stroomt. Dit zorgt ervoor dat de grond zich goed rond de wortels nestelt. Plaats de pot op een zonnige locatie, zoals een terras of balkon, waar de plant minstens zes uur direct zonlicht per dag kan ontvangen.

Planten in potten hebben over het algemeen vaker water nodig dan planten in de volle grond, omdat het beperkte volume potgrond sneller uitdroogt. Controleer de vochtigheid van de grond regelmatig door een vinger in de pot te steken. Geef water zodra de bovenste paar centimeter van de grond droog aanvoelt. Hoewel de zilverstruik droogtetolerant is, mag de kluit in een pot niet volledig uitdrogen. Een lichte bemesting met een verdunde, uitgebalanceerde vloeibare meststof eens per maand tijdens het groeiseizoen kan nuttig zijn om de voedingsstoffen die door het water geven uitspoelen, aan te vullen.