Terwijl de dagen korter worden en de eerste nachtvorst zich aandient, is het tijd om na te denken over de winterzorg voor je ananasmunt. Deze vaste plant is winterhard en kan de koude maanden in de meeste klimaten goed doorstaan, mits de juiste voorbereidingen worden getroffen. Een correcte overwintering zorgt ervoor dat de plant zijn energie kan bewaren in het wortelstelsel, klaar om in het voorjaar weer krachtig en vitaal uit te lopen. De specifieke aanpak hangt af van of je de munt in de volle grond of in een pot hebt staan. Het begrijpen van deze processen is essentieel om jaar na jaar van je aromatische ananasmunt te kunnen genieten.
Ananasmunt is een zogenaamde bladverliezende vaste plant. Dit betekent dat het bovengrondse deel, de stengels en bladeren, in de herfst na de eerste serieuze vorst zal afsterven. Dit is een natuurlijk overlevingsmechanisme van de plant. Alle energie en voedingsstoffen worden teruggetrokken in het ondergrondse wortelstelsel, de wortelstokken, die in een slapende toestand de winter doorkomen. Het is dus volkomen normaal en zelfs wenselijk dat de plant er in de winter levenloos uitziet boven de grond. De ware levenskracht schuilt gedurende deze periode veilig onder de oppervlakte.
De winterhardheid van de ananasmunt is over het algemeen goed, en in veel regio’s kan de plant zonder veel extra bescherming in de volle grond overwinteren. De wortels zijn redelijk goed bestand tegen vorst, zolang de grond niet constant bevroren en doorweekt is. Een goede drainage is in de winter misschien nog wel belangrijker dan in de zomer, omdat een combinatie van vorst en een kletsnatte bodem funest kan zijn voor de wortels. Het voorbereiden van de plant op zijn winterrust begint al in de late zomer en herfst.
Voor ananasmunt die in potten wordt gekweekt, is de situatie iets anders. De wortels in een pot zijn veel meer blootgesteld aan de vrieskou dan in de volle grond. De isolerende werking van de omringende aarde ontbreekt, waardoor de gehele kluit kan doorvriezen. Dit kan leiden tot uitdroging en schade aan de wortels. Daarom vereisen potplanten extra bescherming om de winter succesvol te doorstaan. Er zijn verschillende methoden om je potmunt veilig de koude periode door te helpen.
Voorbereiding in de herfst
De voorbereiding op de winter begint al aan het einde van het groeiseizoen. Verminder de watergift geleidelijk naarmate het weer koeler wordt en de plant zijn groei vertraagt. Stop ook volledig met bemesten vanaf eind augustus. Het toedienen van meststoffen in de herfst zou de plant stimuleren om nieuwe, zachte groei aan te maken. Deze jonge scheuten zijn uiterst kwetsbaar voor vorstschade en zouden de plant alleen maar onnodig energie kosten.
Na de eerste lichte vorst, wanneer het blad is verlept en bruin is geworden, is het tijd om de plant terug te snoeien. Knip alle bovengrondse stengels af tot ongeveer 5 centimeter boven de grond. Dit opruimen ziet er niet alleen netter uit, maar het helpt ook om potentiële schuilplaatsen voor ongedierte en schimmelsporen te verwijderen. Het voorkomt dat rottende plantendelen in de winter de basis van de plant kunnen aantasten.
Het aanbrengen van een beschermende mulchlaag is een van de belangrijkste stappen om je ananasmunt in de volle grond te helpen overwinteren. Nadat je de plant hebt teruggesnoeid, bedek je de grond rond de basis met een laag organisch materiaal van ongeveer 5 tot 10 centimeter dik. Geschikte materialen zijn bijvoorbeeld herfstbladeren, stro, houtsnippers of compost. Deze laag fungeert als een isolerende deken die de wortels beschermt tegen de strengste vorst en extreme temperatuurschommelingen.
Deze mulchlaag biedt nog meer voordelen. Het helpt om de bodemstructuur te beschermen tegen dichtslaan door zware winterregens en het onderdrukt de groei van onkruid in het vroege voorjaar. Naarmate de mulch langzaam verteert, voegt het bovendien waardevolle organische stof en voedingsstoffen toe aan de bodem. Verwijder de dikste laag mulch in het vroege voorjaar, zodra de kans op strenge vorst geweken is, om de grond te laten opwarmen en de nieuwe scheuten de ruimte te geven.
Overwinteren in de volle grond
Ananasmunt die in de volle grond staat, is over het algemeen het makkelijkst te overwinteren. De omliggende aarde biedt een natuurlijke en zeer effectieve isolatie voor het wortelstelsel. De belangrijkste factor voor een succesvolle overwintering in de tuin is een goede drainage. Zorg ervoor dat de plant op een plek staat waar overtollig water, bijvoorbeeld van smeltende sneeuw of winterse regen, gemakkelijk kan weglopen. Stilstaand water in combinatie met vorst kan de wortels doen rotten en bevriezen.
Nadat de plant in de herfst is teruggesnoeid en voorzien van een beschermende mulchlaag, is er over het algemeen weinig extra zorg nodig gedurende de wintermaanden. De natuurlijke neerslag is meestal voldoende om te voorkomen dat de wortels volledig uitdrogen. Het is een periode van rust, zowel voor de plant als voor de tuinier. Vertrouw op de veerkracht van de plant en laat de natuur haar werk doen.
In extreem koude klimaten, waar de temperatuur langdurig ver onder het vriespunt daalt, kan een extra dikke mulchlaag wenselijk zijn. Een laag van 15 centimeter of meer kan in dergelijke omstandigheden nodig zijn om de wortels adequaat te beschermen. Een laag sneeuw is overigens een uitstekende natuurlijke isolator. Als er een flink pak sneeuw ligt, laat dit dan gerust op de plant liggen als extra bescherming.
In het vroege voorjaar, wanneer de temperaturen beginnen te stijgen en de eerste nieuwe groene puntjes uit de grond komen, is het tijd om de plant voor te bereiden op het nieuwe seizoen. Hark de mulchlaag voorzichtig opzij, zodat de zon de grond kan opwarmen en de jonge scheuten ongehinderd kunnen groeien. Een lichte gift compost op dit moment geeft de plant een goede start voor een nieuw seizoen vol geurige bladeren.
Overwinteren in potten
Planten in potten zijn aanzienlijk kwetsbaarder voor vorst dan hun tegenhangers in de volle grond. De wortels worden van alle kanten blootgesteld aan de koude lucht, waardoor de kluit volledig kan bevriezen. Dit kan de wortels onherstelbaar beschadigen. Daarom is het essentieel om potplanten extra bescherming te bieden. Een van de eenvoudigste methoden is om de pot in te graven in een leeg stuk van de tuin of moestuin. Graaf een gat dat groot genoeg is voor de pot en vul de randen aan met aarde, zodat alleen de bovenrand van de pot nog zichtbaar is. De omringende aarde biedt dan de nodige isolatie.
Een andere optie is het beschermen van de pot zelf. Je kunt de pot inpakken met isolerend materiaal, zoals noppenfolie, jute zakken of vliesdoek. Plaats de ingepakte pot vervolgens op een beschutte plek, bijvoorbeeld tegen een huismuur en uit de koude oostenwind. Zet de pot op een paar plankjes of potvoetjes om direct contact met de koude, natte grond te voorkomen. Dit bevordert ook de drainage. Groepeer meerdere potten bij elkaar om een microklimaat te creëren dat de warmte beter vasthoudt.
In regio’s met zeer strenge winters is het verplaatsen van de pot naar een onverwarmde, maar vorstvrije ruimte de veiligste optie. Denk hierbij aan een koude kas, een garage, een schuur of een kelder. De plant heeft in deze rustperiode nauwelijks licht nodig. Het belangrijkste is dat de temperatuur net boven het vriespunt blijft. Geef de plant gedurende deze periode slechts heel af en toe een klein beetje water, net genoeg om te voorkomen dat de wortelkluit volledig uitdroogt.
Vergeet niet om potplanten die buiten overwinteren af en toe te controleren op hun vochtgehalte, vooral tijdens droge, winderige periodes. Hoewel de waterbehoefte minimaal is, kan de kluit wel volledig uitdrogen, wat fataal is voor de wortels. Geef op een vorstvrije dag een klein beetje water als de grond erg droog aanvoelt. Zodra het voorjaar aanbreekt, kun je de bescherming verwijderen en de pot weer op zijn normale plek zetten.
Ananasmunt binnen laten overwinteren
Het is ook mogelijk om een deel van je ananasmunt binnen te laten overwinteren als kamerplant, zodat je de hele winter door kunt genieten van verse munt. Graaf in de herfst een deel van de plant op of neem een paar krachtige wortelstekken en pot deze op in verse potgrond. Snoei de plant terug en plaats hem op de meest zonnige vensterbank die je hebt, idealiter een raam op het zuiden. Ananasmunt heeft veel licht nodig om binnenshuis compact en gezond te blijven.
De omstandigheden binnenshuis zijn heel anders dan buiten. De lucht is vaak veel droger door de centrale verwarming, en het licht is minder intens. Geef de plant regelmatig water, maar laat de bovenlaag van de grond tussen de gietbeurten opdrogen. Omdat de groei in de winter trager is, heeft de plant geen extra bemesting nodig. Een te lage luchtvochtigheid kan problemen zoals spint veroorzaken, dus het kan helpen om de plant af en toe te besproeien of op een schotel met vochtige kiezels te zetten.
Houd er rekening mee dat een muntplant die binnen overwintert er waarschijnlijk minder weelderig uit zal zien dan in de zomer buiten. De plant kan wat langgerekter en bleker worden door het gebrek aan intens licht. Regelmatig oogsten door de topjes te knippen helpt om de plant enigszins compact te houden. In het voorjaar, na de laatste vorst, kan de plant weer naar buiten om aan te sterken.
Deze methode is ideaal voor wie niet zonder verse munt kan in de wintermaanden. Het is een leuke manier om het tuinseizoen te verlengen en een vleugje groen en geur in huis te halen tijdens de koude, donkere dagen. In het voorjaar kun je de binnen overwinterde plant weer in een grotere pot of in de tuin planten, waar hij snel zal herstellen en weer krachtig zal gaan groeien.
