Το κλάδεμα και το κορφολόγημα του χρυσού του μπαλκονιού

Το κλάδεμα και το κορφολόγημα είναι δύο από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές τεχνικές για να διατηρήσεις το Bidens ferulifolia πυκνό, υγιές και γεμάτο άνθη καθ’ όλη τη διάρκεια της μακράς καλλιεργητικής του περιόδου. Αν και το φυτό αυτό έχει μια φυσική τάση για πλούσια και κρεμοκλαδή ανάπτυξη, χωρίς την κατάλληλη παρέμβαση μπορεί να γίνει μακρύ, αραιό και με λιγότερη ανθοφορία, ειδικά προς τα μέσα του καλοκαιριού. Αυτές οι απλές αλλά αποτελεσματικές πρακτικές ενθαρρύνουν τη διακλάδωση, προωθούν την παραγωγή νέων ανθοφόρων βλαστών και βοηθούν στη διατήρηση ενός ελκυστικού, συμπαγούς σχήματος. Η κατανόηση του πότε και πώς να εφαρμόσεις αυτές τις τεχνικές θα σου επιτρέψει να απολαύσεις στο μέγιστο τη δυναμική και την ομορφιά αυτού του υπέροχου φυτού.

Η θεμελιώδης αρχή πίσω από το κλάδεμα και το κορφολόγημα είναι η αφαίρεση της κορυφαίας μεριστωματικής περιοχής ενός βλαστού (του σημείου από όπου αναπτύσσεται). Αυτή η ενέργεια σταματά την παραγωγή της ορμόνης αυξίνης, η οποία καταστέλλει την ανάπτυξη των πλευρικών οφθαλμών που βρίσκονται πιο κάτω στον βλαστό. Μόλις η κυριαρχία της κορυφής αφαιρεθεί, αυτοί οι πλευρικοί οφθαλμοί “ξυπνούν” και αρχίζουν να αναπτύσσονται, δημιουργώντας δύο ή περισσότερους νέους βλαστούς στο σημείο όπου υπήρχε μόνο ένας. Αυτό οδηγεί σε ένα πολύ πιο θαμνώδες και γεμάτο φυτό.

Το κορφολόγημα, ή “τσίμπημα” (pinching), αναφέρεται συνήθως στην αφαίρεση της τρυφερής κορυφής ενός νεαρού βλαστού, χρησιμοποιώντας απλά τα δάχτυλα (τον αντίχειρα και τον δείκτη) ή ένα μικρό ψαλίδι. Είναι μια τεχνική που εφαρμόζεται κυρίως στα νεαρά φυτά για να διαμορφώσει την ανάπτυξή τους από την αρχή. Το κλάδεμα, από την άλλη, μπορεί να είναι πιο δραστικό και να περιλαμβάνει την αφαίρεση μεγαλύτερων τμημάτων των βλαστών με ψαλίδι κλαδέματος, και συνήθως εφαρμόζεται σε πιο ώριμα φυτά για ανανέωση ή διόρθωση του σχήματος.

Μια άλλη σημαντική πρακτική, συγγενής με το κλάδεμα, είναι η αφαίρεση των απανθισμένων λουλουδιών (deadheading). Αν και πολλά σύγχρονα υβρίδια Bidens θεωρούνται “αυτοκαθαριζόμενα” και δεν απαιτούν σχολαστική αφαίρεση κάθε ξερού λουλουδιού, η τακτική απομάκρυνση των κεφαλών των λουλουδιών πριν προλάβουν να δημιουργήσουν σπόρους, κατευθύνει την ενέργεια του φυτού στην παραγωγή περισσότερων ανθέων αντί για σπόρους. Αυτό παρατείνει την περίοδο ανθοφορίας και διατηρεί το φυτό πιο τακτοποιημένο και ελκυστικό.

Κορφολόγημα των νεαρών φυτών

Η πρακτική του κορφολογήματος πρέπει να ξεκινά νωρίς στη ζωή του φυτού για να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. Όταν τα νεαρά φυτά Bidens, είτε τα έχεις καλλιεργήσει από σπόρο είτε τα έχεις αγοράσει από το φυτώριο, φτάσουν σε ύψος περίπου 10-15 εκατοστών και έχουν αναπτύξει αρκετά ζεύγη φύλλων, είναι η ιδανική στιγμή για το πρώτο κορφολόγημα. Αυτή η πρώιμη παρέμβαση θέτει τις βάσεις για μια πυκνή, θαμνώδη δομή από την αρχή, αντί να επιτρέψει στο φυτό να αναπτύξει λίγους, μακρείς βλαστούς.

Για να κορφολογήσεις ένα φυτό, εντόπισε την κορυφή του κύριου βλαστού. Χρησιμοποιώντας τα δάχτυλά σου ή ένα μικρό, κοφτερό ψαλίδι, αφαίρεσε την άκρη του βλαστού, κόβοντας ακριβώς πάνω από ένα ζεύγος φύλλων ή έναν πλευρικό οφθαλμό. Αυτό το μικρό κόψιμο είναι αρκετό για να σταματήσει την κατακόρυφη ανάπτυξη και να ενεργοποιήσει τους οφθαλμούς που βρίσκονται στις μασχάλες των φύλλων ακριβώς από κάτω. Από αυτά τα σημεία θα αναπτυχθούν σύντομα δύο νέοι βλαστοί.

Αυτή η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί και στους νέους πλευρικούς βλαστούς μόλις αυτοί αναπτυχθούν και φτάσουν σε ένα λογικό μήκος. Κάθε φορά που κορφολογείς, ουσιαστικά διπλασιάζεις τον αριθμό των αναπτυσσόμενων άκρων, δημιουργώντας ένα εκθετικά πιο πυκνό φυτό. Αν και αυτό μπορεί να καθυστερήσει ελαφρώς την πρώτη ανθοφορία, το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα πολύ πιο γεμάτο φυτό με εκρηκτική ανθοφορία λίγο αργότερα, το οποίο θα διατηρήσει το σχήμα του για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Το κορφολόγημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα φυτά που προορίζονται για κρεμαστά καλάθια ή ζαρντινιέρες. Ενθαρρύνοντας τη διακλάδωση, εξασφαλίζεις ότι το φυτό θα γεμίσει ολόκληρο το δοχείο, δημιουργώντας ένα πλούσιο, σφαιρικό σχήμα που ξεχειλίζει ομοιόμορφα από όλες τις πλευρές. Ένα φυτό που δεν έχει κορφολογηθεί μπορεί να φαίνεται “αδειανό” στο κέντρο και να έχει μόνο λίγους μακρείς βλαστούς που κρέμονται άχαρα από τις άκρες.

Κλάδεμα συντήρησης κατά τη διάρκεια της σεζόν

Καθώς η καλλιεργητική περίοδος προχωρά, το Bidens μπορεί να αρχίσει να φαίνεται λίγο “κουρασμένο” ή ακατάστατο, ειδικά κατά τις πιο ζεστές περιόδους του καλοκαιριού. Οι βλαστοί μπορεί να έχουν μακρύνει υπερβολικά, με άνθη κυρίως στις άκρες και λιγότερο φύλλωμα κοντά στη βάση του φυτού. Αυτή είναι η στιγμή για ένα αναζωογονητικό κλάδεμα συντήρησης. Μη διστάσεις να κλαδέψεις το φυτό αρκετά αυστηρά, αφαιρώντας έως και το ένα τρίτο του συνολικού του όγκου.

Χρησιμοποίησε ένα καθαρό, κοφτερό ψαλίδι κλαδέματος για να κόψεις τους βλαστούς. Προσπάθησε να κάνεις τις τομές ακριβώς πάνω από ένα φύλλο ή έναν κόμβο για να ενθαρρύνεις τη νέα ανάπτυξη από αυτά τα σημεία. Αυτό το κλάδεμα όχι μόνο βελτιώνει την εμφάνιση του φυτού, αλλά το διεγείρει να παράγει ένα νέο κύμα φρέσκιας ανάπτυξης και ανθοφορίας. Μέσα σε μία ή δύο εβδομάδες, θα δεις νέους βλαστούς να ξεπετάγονται, και σύντομα το φυτό σου θα είναι και πάλι καλυμμένο με άνθη.

Το κλάδεμα συντήρησης μπορεί να γίνει μία ή δύο φορές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ανάλογα με τις ανάγκες του φυτού. Μια καλή στιγμή για το πρώτο κλάδεμα είναι μετά το πρώτο μεγάλο κύμα ανθοφορίας, συνήθως στις αρχές του καλοκαιριού. Ένα δεύτερο ελαφρύτερο κλάδεμα μπορεί να γίνει προς τα τέλη του καλοκαιριού για να διατηρηθεί η εμφάνιση του φυτού μέχρι το φθινόπωρο. Μετά από κάθε κλάδεμα, είναι καλή ιδέα να παρέχεις στο φυτό μια δόση υγρού λιπάσματος για να του δώσεις την ενέργεια που χρειάζεται για τη γρήγορη ανάκαμψη.

Πέρα από το γενικό κλάδεμα, αφαίρεσε τακτικά τυχόν κίτρινους, ξερούς ή κατεστραμμένους βλαστούς. Αυτή η “καθαριότητα” βελτιώνει την εμφάνιση του φυτού, επιτρέπει καλύτερη κυκλοφορία του αέρα στο εσωτερικό του, μειώνοντας τον κίνδυνο μυκητολογικών ασθενειών, και κατευθύνει την ενέργεια του φυτού στα υγιή του μέρη. Η συνεπής προσοχή στη λεπτομέρεια είναι αυτή που διατηρεί το Bidens στην καλύτερή του φόρμα.

Η τεχνική της αφαίρεσης των απανθισμένων ανθέων (deadheading)

Το deadheading είναι η διαδικασία της αφαίρεσης των παλιών, μαραμένων λουλουδιών από ένα φυτό. Ο κύριος σκοπός αυτής της τεχνικής είναι να αποτρέψει το φυτό από το να ξοδέψει ενέργεια για την παραγωγή σπόρων και αντ’ αυτού να την κατευθύνει στη δημιουργία νέων ανθέων. Για το Bidens, που η κύρια αισθητική του αξία είναι η συνεχής ανθοφορία, το deadheading μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση μιας πλούσιας και αδιάκοπης παραγωγής λουλουδιών καθ’ όλη τη σεζόν.

Για να αφαιρέσεις τα απανθισμένα άνθη, ακολούθησε τον μίσχο του μαραμένου λουλουδιού προς τα κάτω μέχρι το πρώτο σετ υγιών φύλλων. Κόψε τον μίσχο ακριβώς πάνω από αυτά τα φύλλα. Αυτό όχι μόνο αφαιρεί το αντιαισθητικό ξερό λουλούδι, αλλά ενθαρρύνει και τη νέα ανάπτυξη από τη μασχάλη του φύλλου. Αν και μπορεί να φαίνεται χρονοβόρο, ειδικά σε ένα φυτό με τόσα πολλά λουλούδια, μπορείς να το κάνεις τμηματικά, αφαιρώντας μερικά κάθε λίγες μέρες.

Πολλά σύγχρονα υβρίδια Bidens διαφημίζονται ως “αυτοκαθαριζόμενα” (self-cleaning), που σημαίνει ότι τα μαραμένα πέταλα πέφτουν από μόνα τους και το φυτό συνεχίζει να ανθίζει χωρίς να απαιτείται σχολαστικό deadheading. Παρόλα αυτά, ακόμη και σε αυτές τις ποικιλίες, η περιοδική αφαίρεση των παλιών κεφαλών των λουλουδιών (του τμήματος που θα δημιουργούσε τους σπόρους) μπορεί να βελτιώσει την απόδοση και την εμφάνιση του φυτού, ειδικά αν παρατηρήσεις μείωση του ρυθμού ανθοφορίας.

Το deadheading, εκτός από την ενίσχυση της ανθοφορίας, συμβάλλει και στη γενικότερη υγιεινή του φυτού. Τα μαραμένα και σε αποσύνθεση άνθη μπορούν να παγιδεύσουν υγρασία και να γίνουν εστία για την ανάπτυξη μυκήτων, όπως ο βοτρύτης (γκρίζα μούχλα), ειδικά σε περιόδους υγρού καιρού. Αφαιρώντας τα έγκαιρα, διατηρείς το φυτό καθαρό και μειώνεις τον κίνδυνο ασθενειών.

Κλάδεμα πριν τη διαχείμαση

Εάν σκοπεύεις να διατηρήσεις το Bidens σου κατά τη διάρκεια του χειμώνα μεταφέροντάς το σε εσωτερικό χώρο, ένα αυστηρό κλάδεμα πριν από τη μεταφορά είναι απαραίτητο. Αυτό το κλάδεμα εξυπηρετεί πολλούς σκοπούς: κάνει το φυτό πιο μικρό και διαχειρίσιμο, μειώνει την πιθανότητα μεταφοράς παρασίτων και ασθενειών, και προετοιμάζει το φυτό για την περίοδο νάρκης μειώνοντας τη μάζα που πρέπει να συντηρήσει με περιορισμένο φως.

Πριν από τον πρώτο αναμενόμενο παγετό, χρησιμοποίησε ένα αποστειρωμένο ψαλίδι κλαδέματος για να κόψεις όλους τους βλαστούς του φυτού, αφήνοντας μόνο περίπου 10-15 εκατοστά ύψος από τη βάση. Αυτό μπορεί να φαίνεται δραστικό, αλλά το φυτό έχει αποθηκεύσει αρκετή ενέργεια στις ρίζες του για να επιβιώσει και να βλαστήσει ξανά την άνοιξη. Αφαίρεσε όλα τα φύλλα που απομένουν στους βλαστούς μετά το κλάδεμα.

Αυτό το αυστηρό κλάδεμα βοηθά επίσης στην εξάλειψη τυχόν κρυμμένων παρασίτων ή των αυγών τους που μπορεί να βρίσκονται στο φύλλωμα. Μετά το κλάδεμα, μπορείς να ψεκάσεις τους εναπομείναντες βλαστούς και το χώμα με ένα εντομοκτόνο σαπούνι ή λάδι neem ως ένα επιπλέον προληπτικό μέτρο πριν μεταφέρεις το φυτό στον χώρο διαχείμασης. Η αφαίρεση του μεγαλύτερου μέρους της βλάστησης μειώνει δραστικά τις ανάγκες του φυτού σε νερό και φως κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Την άνοιξη, όταν το φυτό αρχίσει να “ξυπνά” και να παράγει νέα βλάστηση από τους παλιούς, κλαδεμένους βλαστούς, μπορείς να κάνεις ένα τελικό, ελαφρύ κλάδεμα διαμόρφωσης. Αφαίρεσε τυχόν τμήματα που δεν επέζησαν του χειμώνα (θα είναι ξηρά και εύθραυστα) και διαμόρφωσε τη νέα ανάπτυξη για να δημιουργήσεις ένα όμορφο και συμπαγές φυτό για τη νέα σεζόν που ξεκινά.