Η διαχείμαση του σέδου του δριμύ είναι μια διαδικασία που απαιτεί ελάχιστη έως καθόλου παρέμβαση στις περισσότερες κλιματικές ζώνες, χάρη στην εξαιρετική αντοχή του φυτού στο κρύο. Αυτό το πολυετές παχύφυτο είναι γενετικά προγραμματισμένο να επιβιώνει σε χαμηλές θερμοκρασίες, προερχόμενο από περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας με ψυχρούς χειμώνες. Η ικανότητά του να εισέρχεται σε κατάσταση λήθαργου και οι φυσιολογικές αλλαγές που υφίσταται του επιτρέπουν να αντέχει στον παγετό, συχνά κάτω από ένα προστατευτικό στρώμα χιονιού. Για τον κηπουρό, η προετοιμασία για τον χειμώνα συνίσταται κυρίως στη διασφάλιση των σωστών συνθηκών πριν από την έλευση του κρύου, παρά σε ενεργές παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Η βασική προϋπόθεση για μια επιτυχημένη διαχείμαση είναι η υγεία του φυτού κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Ένα ισχυρό, καλά εγκατεστημένο φυτό που καλλιεργείται σε καλά στραγγιζόμενο έδαφος και δέχεται άφθονο ήλιο θα έχει αποθηκεύσει αρκετή ενέργεια για να αντέξει το στρες του χειμώνα. Αντίθετα, ένα αδύναμο, στρεσαρισμένο φυτό είναι πιο ευάλωτο στις χαμηλές θερμοκρασίες και στην υγρασία του χειμώνα. Επομένως, η φροντίδα που παρέχεις την άνοιξη και το καλοκαίρι επηρεάζει άμεσα την επιβίωσή του το χειμώνα.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της διαχείμασης του σέδου είναι η αλλαγή στο χρώμα του φυλλώματός του. Ως απόκριση στις χαμηλές θερμοκρασίες, τα έντονα πράσινα φύλλα συχνά αποκτούν χάλκινες, κόκκινες ή μπρονζέ αποχρώσεις. Αυτή η αλλαγή δεν είναι σημάδι ασθένειας, αλλά μια φυσιολογική προσαρμογή. Το φυτό παράγει ανθοκυανίνες, οι οποίες λειτουργούν ως φυσικό “αντιψυκτικό”, προστατεύοντας τα κύτταρα από τη ζημιά που προκαλεί ο παγετός. Αυτή η χειμερινή απόχρωση προσθέτει μια νέα διάσταση αισθητικού ενδιαφέροντος στον κήπο.
Η φυσική αντοχή του φυτού στο κρύο
Το σέδο το δριμύ είναι ταξινομημένο ως ανθεκτικό στις ζώνες ψύχους 3 ή 4, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να αντέξει σε ελάχιστες χειμερινές θερμοκρασίες που φτάνουν έως και τους -35°C ή -40°C. Αυτή η αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα οφείλεται σε μια σειρά από φυσιολογικές προσαρμογές. Καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν το φθινόπωρο, το φυτό αρχίζει μια διαδικασία εγκλιματισμού, αλλάζοντας τη χημική σύσταση των κυττάρων του για να αυξήσει τη συγκέντρωση των σακχάρων και άλλων διαλυμένων ουσιών. Αυτό μειώνει το σημείο πήξης του κυτταρικού χυμού, αποτρέποντας το σχηματισμό κρυστάλλων πάγου που θα μπορούσαν να καταστρέψουν τις κυτταρικές μεμβράνες.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, το φυτό εισέρχεται σε κατάσταση λήθαργου, όπου η ανάπτυξη και οι μεταβολικές του λειτουργίες επιβραδύνονται στο ελάχιστο. Αυτό του επιτρέπει να εξοικονομεί ενέργεια και να επιβιώνει με τους πόρους που έχει αποθηκεύσει κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Σε αυτή την κατάσταση, οι ανάγκες του σε νερό και θρεπτικά συστατικά είναι σχεδόν μηδενικές. Γι’ αυτόν τον λόγο, η λίπανση και το πότισμα πρέπει να διακόπτονται εντελώς κατά τη διάρκεια του χειμώνα για τα φυτά που βρίσκονται στον κήπο.
Το χιόνι παίζει το ρόλο ενός φυσικού μονωτικού υλικού. Ένα καλό στρώμα χιονιού προστατεύει το φυτό από τους παγωμένους ανέμους και τις ακραίες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας, διατηρώντας το έδαφος γύρω από τις ρίζες σε μια πιο σταθερή, αν και παγωμένη, θερμοκρασία. Σε περιοχές με πολύ κρύους χειμώνες αλλά χωρίς σταθερή χιονόπτωση, τα φυτά είναι πιο εκτεθειμένα και μπορεί να υποστούν μεγαλύτερη ζημιά. Ωστόσο, ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες, το σέδο το δριμύ συχνά επιβιώνει, αν και μπορεί να χάσει μέρος του υπέργειου φυλλώματός του, το οποίο αναγεννάται την άνοιξη.
Προετοιμασία για τον χειμώνα στον κήπο
Η προετοιμασία του σέδου για τον χειμώνα είναι απλή και επικεντρώνεται στη δημιουργία των σωστών συνθηκών πριν από την έλευση του κρύου. Το φθινόπωρο, μείωσε σταδιακά και τελικά σταμάτησε εντελώς το συμπληρωματικό πότισμα. Το φυτό πρέπει να εισέλθει στον χειμώνα με το έδαφος σχετικά στεγνό. Η υπερβολική υγρασία στο έδαφος σε συνδυασμό με τον παγετό είναι ο πιο επικίνδυνος συνδυασμός, καθώς μπορεί να προκαλέσει σήψη των ριζών και της στεφάνης.
Καθάρισε την περιοχή γύρω από τα φυτά από τα πεσμένα φύλλα άλλων δέντρων και θάμνων. Αν και ένα ελαφρύ στρώμα φύλλων μπορεί να προσφέρει κάποια μόνωση, ένα παχύ, υγρό στρώμα μπορεί να παγιδεύσει υπερβολική υγρασία γύρω από τη βάση του φυτού, οδηγώντας σε σήψη. Είναι καλύτερο να αφήσεις το φυτό εκτεθειμένο στον αέρα και τον ήλιο του χειμώνα. Η καλή κυκλοφορία του αέρα είναι σημαντική ακόμα και κατά τους ψυχρούς μήνες.
Απόφυγε το κλάδεμα του φυτού το φθινόπωρο. Το υπάρχον φύλλωμα, ακόμα και αν φαίνεται ταλαιπωρημένο, παρέχει μια φυσική προστασία για τη στεφάνη και τις ρίζες του φυτού. Οι όποιες εργασίες καθαρισμού και κλαδέματος είναι καλύτερο να γίνονται νωρίς την άνοιξη, όταν ο κίνδυνος ισχυρών παγετών έχει περάσει και το φυτό αρχίζει να δείχνει σημάδια νέας ανάπτυξης. Η αποκοπή των ξερών ανθοφόρων στελεχών μπορεί να γίνει, αν και πολλοί τα αφήνουν για το αισθητικό ενδιαφέρον που προσφέρουν όταν καλύπτονται με πάχνη.
Φροντίδα για φυτά σε γλάστρες και δοχεία
Τα φυτά που καλλιεργούνται σε γλάστρες και δοχεία είναι πιο ευάλωτα στο κρύο από αυτά που βρίσκονται στο έδαφος. Οι ρίζες τους είναι εκτεθειμένες στις χαμηλές θερμοκρασίες από όλες τις πλευρές, καθώς το χώμα στη γλάστρα παγώνει και ξεπαγώνει πολύ πιο γρήγορα από το έδαφος του κήπου. Αυτοί οι κύκλοι ψύξης-απόψυξης μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στις ρίζες. Επομένως, τα φυτά σε γλάστρες μπορεί να χρειαστούν κάποια επιπλέον προστασία, ειδικά σε πολύ ψυχρά κλίματα.
Μια αποτελεσματική μέθοδος είναι η μετακίνηση των γλαστρών σε μια πιο προστατευμένη τοποθεσία. Ένα σημείο κοντά σε έναν τοίχο του σπιτιού, ειδικά με νότιο προσανατολισμό, μπορεί να είναι σημαντικά θερμότερο και προστατευμένο από τους παγωμένους ανέμους. Μπορείς επίσης να ομαδοποιήσεις τις γλάστρες μαζί για να μειώσεις την επιφάνεια που είναι εκτεθειμένη στο κρύο. Σε εξαιρετικά ψυχρές περιοχές, η βύθιση της γλάστρας μέσα στο έδαφος του κήπου για τον χειμώνα παρέχει εξαιρετική μόνωση στις ρίζες.
Μια άλλη επιλογή είναι η μόνωση της ίδιας της γλάστρας. Μπορείς να τυλίξεις τη γλάστρα (όχι το φυτό) με λινάτσα, φυσαλίδες αέρα (bubble wrap) ή άλλο μονωτικό υλικό. Η τοποθέτηση της γλάστρας μέσα σε ένα μεγαλύτερο δοχείο και το γέμισμα του κενού με φύλλα, άχυρο ή φλοιό πεύκου είναι επίσης μια πολύ αποτελεσματική τεχνική. Ο στόχος είναι να προστατεύσεις τις ρίζες από τις ακραίες και γρήγορες αλλαγές της θερμοκρασίας.
Το πότισμα για τα φυτά σε γλάστρες κατά τη διάρκεια του χειμώνα πρέπει να είναι ελάχιστο. Εάν οι γλάστρες βρίσκονται σε σημείο που δεν τις βρέχει η βροχή, μπορεί να χρειαστεί ένα πολύ ελαφρύ πότισμα μία φορά το μήνα ή και πιο σπάνια, απλώς για να μην αφυδατωθούν εντελώς οι ρίζες. Πότισε μόνο όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από το μηδέν και το χώμα είναι εντελώς στεγνό. Το υπερβολικό νερό που παγώνει στη γλάστρα μπορεί να σπάσει το δοχείο και να καταστρέψει τις ρίζες.
