Η επιβίωση της γλαδιόλας κατά τη διάρκεια του χειμώνα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κλίμα της περιοχής σου. Σε περιοχές με ήπιους χειμώνες, οι βολβοί μπορούν να παραμείνουν στο έδαφος, αλλά στις ψυχρότερες ζώνες, όπου οι θερμοκρασίες πέφτουν σταθερά κάτω από το μηδέν, η εκρίζωση και η σωστή αποθήκευσή τους είναι απολύτως απαραίτητη. Η διαδικασία της διαχείμασης, αν και απαιτεί λίγη προσπάθεια το φθινόπωρο, είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της επένδυσής σου και εξασφαλίζει ότι θα μπορείς να απολαμβάνεις τα υπέροχα άνθη των αγαπημένων σου ποικιλιών χρόνο με τον χρόνο. Η σωστή φροντίδα των βολβών κατά την περίοδο του ληθάργου τους είναι το μυστικό για μια δυναμική έναρξη την επόμενη άνοιξη.
Η απόφαση για την εκρίζωση
Ο καθοριστικός παράγοντας για το αν θα πρέπει να βγάλεις τους βολβούς της γλαδιόλας από το έδαφος είναι η κλιματική ζώνη ανθεκτικότητας στην οποία ζεις. Οι περισσότερες ποικιλίες γλαδιόλας είναι ανθεκτικές σε ζώνες 8 έως 10, όπου οι χειμερινές θερμοκρασίες σπάνια πέφτουν πολύ κάτω από το μηδέν. Σε αυτές τις περιοχές, οι βολβοί μπορούν να παραμείνουν στο έδαφος καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, προστατευμένοι με ένα παχύ στρώμα εδαφοκάλυψης (mulch), όπως άχυρο ή φύλλα, για επιπλέον μόνωση. Ωστόσο, ακόμα και σε αυτές τις ζώνες, η περιοδική εκρίζωση και ο διαχωρισμός των βολβών κάθε λίγα χρόνια μπορεί να αποτρέψει τον συνωστισμό και να αναζωογονήσει τα φυτά.
Σε περιοχές που ανήκουν στη ζώνη 7 ή σε ψυχρότερες ζώνες, όπου οι παγετοί είναι συνηθισμένοι και ισχυροί, η εκρίζωση των βολβών είναι υποχρεωτική. Οι βολβοί της γλαδιόλας δεν αντέχουν το πάγωμα του εδάφους και θα καταστραφούν εάν παραμείνουν εκτεθειμένοι σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Η διαδικασία αυτή όχι μόνο σώζει τους βολβούς, αλλά σου δίνει επίσης την ευκαιρία να τους επιθεωρήσεις για τυχόν ασθένειες ή ζημιές, να απορρίψεις τους προβληματικούς και να αποθηκεύσεις μόνο τους υγιείς για την επόμενη σεζόν.
Η ιδανική στιγμή για να βγάλεις τους βολβούς από το έδαφος είναι το φθινόπωρο, περίπου έξι με οκτώ εβδομάδες μετά το τέλος της ανθοφορίας, και αφού το φύλλωμα έχει αρχίσει να κιτρινίζει και να ξεραίνεται, αλλά πριν από τον πρώτο ισχυρό παγετό. Το κιτρίνισμα των φύλλων είναι το σημάδι ότι το φυτό έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία αποθήκευσης ενέργειας στον νέο βολβό. Εάν περιμένεις πολύ και το έδαφος παγώσει, η εκρίζωση θα γίνει πολύ δύσκολη και οι βολβοί μπορεί να έχουν ήδη υποστεί ζημιά.
Η διαδικασία εκρίζωσης και προετοιμασίας
Για να ξεκινήσεις τη διαδικασία, πρώτα κόψε το κιτρινισμένο φύλλωμα, αφήνοντας ένα μικρό τμήμα του στελέχους (περίπου 5-10 εκατοστά) συνδεδεμένο με τον βολβό, το οποίο θα λειτουργήσει ως “λαβή”. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησε ένα πιρούνι κήπου ή ένα φτυάρι για να χαλαρώσεις προσεκτικά το χώμα γύρω από τους βολβούς. Βύθισε το εργαλείο στο έδαφος σε απόσταση περίπου 15-20 εκατοστών από τη βάση του φυτού για να αποφύγεις τον τραυματισμό των βολβών και σήκωσε απαλά ολόκληρο το φυτό από το έδαφος.
Αφού βγάλεις τους βολβούς, τίναξέ τους ελαφρά για να απομακρύνεις το περισσότερο χώμα. Μην τους πλύνεις με νερό, καθώς η υπερβολική υγρασία μπορεί να προκαλέσει σήψη κατά την αποθήκευση. Σε αυτό το σημείο, θα παρατηρήσεις ότι ο παλιός, μητρικός βολβός βρίσκεται στο κάτω μέρος, συχνά συρρικνωμένος, και πάνω του έχει αναπτυχθεί ο νέος, μεγάλος και υγιής βολβός. Γύρω από τη βάση του νέου βολβού θα βρεις και τα μικρά βολβίδια. Μπορείς να απορρίψεις τον παλιό βολβό και να διαχωρίσεις τα βολβίδια, εάν θέλεις να τα καλλιεργήσεις ξεχωριστά.
Το επόμενο κρίσιμο βήμα είναι η “ωρίμανση” (curing) των βολβών. Τοποθέτησε τους καθαρισμένους βολβούς σε ένα δίσκο ή τελάρο, σε ένα μόνο στρώμα, και άφησέ τους σε ένα ζεστό, ξηρό και καλά αεριζόμενο μέρος, μακριά από το άμεσο ηλιακό φως, για περίπου δύο έως τρεις εβδομάδες. Η ιδανική θερμοκρασία για την ωρίμανση είναι γύρω στους 20-25°C. Αυτή η διαδικασία επιτρέπει στο εξωτερικό περίβλημα του βολβού να σκληρύνει και σε τυχόν μικρές πληγές που δημιουργήθηκαν κατά την εκρίζωση να επουλωθούν, προστατεύοντάς τους από τη σήψη και τις ασθένειες κατά την αποθήκευση.
Η αποθήκευση των βολβών
Μετά την ολοκλήρωση της ωρίμανσης, οι βολβοί είναι έτοιμοι για αποθήκευση. Επιθεώρησέ τους για τελευταία φορά και απόρριψε οποιονδήποτε είναι μαλακός, ζαρωμένος ή έχει σημάδια μούχλας ή ασθένειας. Για επιπλέον προστασία, μπορείς να “πουδράρεις” ελαφρά τους βολβούς με ένα μυκητοκτόνο σε σκόνη, τοποθετώντας τους βολβούς και τη σκόνη σε μια πλαστική σακούλα και ανακινώντας απαλά για να καλυφθούν ομοιόμορφα. Αυτό θα βοηθήσει στην πρόληψη μυκητολογικών προσβολών κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Τοποθέτησε τους προετοιμασμένους βολβούς σε υλικά που επιτρέπουν την καλή κυκλοφορία του αέρα. Ιδανικές επιλογές είναι οι διχτυωτές σακούλες (όπως αυτές για τα κρεμμύδια), οι χάρτινες σακούλες με τρύπες, τα ξύλινα τελάρα ή τα χαρτοκιβώτια με στρώσεις από εφημερίδες ή ξηρή τύρφη. Απόφυγε τις πλαστικές σακούλες χωρίς αερισμό, καθώς παγιδεύουν την υγρασία και οδηγούν γρήγορα στη σήψη. Είναι σημαντικό οι βολβοί να μην ακουμπούν μεταξύ τους, εάν είναι δυνατόν, για να διασφαλιστεί ο καλός αερισμός.
Βρες το κατάλληλο μέρος για την αποθήκευση. Ο χώρος πρέπει να είναι σκοτεινός, ξηρός, δροσερός και προστατευμένος από τον παγετό. Ιδανικές τοποθεσίες είναι ένα υπόγειο, ένα γκαράζ χωρίς θέρμανση ή μια αποθήκη. Η βέλτιστη θερμοκρασία αποθήκευσης κυμαίνεται μεταξύ 4°C και 10°C. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσουν πρόωρη βλάστηση, ενώ οι θερμοκρασίες κάτω του μηδενός θα καταστρέψουν τους βολβούς. Επίσης, φρόντισε να τους αποθηκεύσεις μακριά από φρούτα, όπως τα μήλα, τα οποία απελευθερώνουν αέριο αιθυλένιο που μπορεί να βλάψει τους βολβούς.
