Παρά την αριστοκρατική και κομψή της εμφάνιση, η αγγλική πελαργόνια δεν είναι άτρωτη σε ασθένειες και εχθρούς. Η ευαισθησία της σε ορισμένα προβλήματα, ειδικά αυτά που σχετίζονται με την υγρασία, απαιτεί από τον καλλιεργητή εγρήγορση και προληπτική δράση. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και η άμεση εφαρμογή των κατάλληλων μεθόδων αντιμετώπισης είναι καθοριστικής σημασίας για την προστασία της υγείας και της ομορφιάς των φυτών σου. Η γνώση των κοινότερων μυκητολογικών ασθενειών και των εντόμων που την προσβάλλουν θα σε εξοπλίσει με τα απαραίτητα εργαλεία για να διατηρήσεις τις πελαργόνιές σου υγιείς και ανθεκτικές, απολαμβάνοντας την πλούσια ανθοφορία τους χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις.
Οι μυκητολογικές ασθένειες αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για την αγγλική πελαργόνια, με τον βοτρύτη (Botrytis cinerea), γνωστό και ως τεφρά σήψη, να είναι ο πιο συχνός και επικίνδυνος εχθρός. Η ασθένεια αυτή ευνοείται από συνθήκες υψηλής υγρασίας, κακού αερισμού και χαμηλών θερμοκρασιών. Εκδηλώνεται με την εμφάνιση υδαρών, καφέ κηλίδων στα φύλλα, τους βλαστούς και κυρίως στα άνθη, οι οποίες γρήγορα καλύπτονται από μια χαρακτηριστική γκρι, χνουδωτή μούχλα. Τα προσβεβλημένα μέρη του φυτού μαλακώνουν και σαπίζουν.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία για τον βοτρύτη. Εξασφάλισε καλή κυκλοφορία του αέρα γύρω από τα φυτά, αποφεύγοντας την πυκνή φύτευση. Πότιζε πάντα το πρωί και απευθείας στο χώμα, χωρίς να βρέχεις το φύλλωμα και τα άνθη. Αφαιρούσε αμέσως τυχόν μαραμένα λουλούδια, φύλλα ή ξερά κλαδιά, καθώς αυτά αποτελούν εστίες μόλυνσης. Εάν εντοπίσεις συμπτώματα, αφαίρεσε και κατέστρεψε αμέσως τα προσβεβλημένα μέρη του φυτού. Σε περίπτωση σοβαρής προσβολής, μπορεί να χρειαστεί η χρήση ενός κατάλληλου μυκητοκτόνου.
Μια άλλη συχνή μυκητολογική ασθένεια είναι η σκωρίαση (Puccinia pelargonii-zonalis). Αν και προσβάλλει συχνότερα τα κοινά γεράνια, μπορεί να εμφανιστεί και στις αγγλικές πελαργόνιες. Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η εμφάνιση μικρών, κίτρινων κηλίδων στην πάνω επιφάνεια των φύλλων. Στην κάτω πλευρά των φύλλων, ακριβώς κάτω από τις κηλίδες, σχηματίζονται ομόκεντροι κύκλοι από καφέ-πορτοκαλί φλύκταινες που μοιάζουν με σκόνη σκουριάς. Σε έντονη προσβολή, τα φύλλα κιτρινίζουν και πέφτουν, αποδυναμώνοντας το φυτό.
Για την αντιμετώπιση της σκωρίασης, είναι σημαντικό να αφαιρέσεις και να καταστρέψεις αμέσως τα μολυσμένα φύλλα μόλις τα εντοπίσεις. Απόφυγε τη διαβροχή του φυλλώματος κατά το πότισμα, καθώς τα σπόρια του μύκητα μεταδίδονται με τις σταγόνες του νερού. Η καλή κυκλοφορία του αέρα είναι και εδώ κρίσιμη. Εάν η προσβολή είναι εκτεταμένη, η χρήση εξειδικευμένων μυκητοκτόνων για σκωριάσεις μπορεί να είναι απαραίτητη για τον έλεγχο της ασθένειας και την προστασία της υγιούς βλάστησης.
Βακτηριακές και ιολογικές ασθένειες
Οι βακτηριακές ασθένειες μπορούν επίσης να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα. Η βακτηριακή κηλίδωση (Xanthomonas hortorum pv. pelargonii) είναι μια από τις πιο καταστροφικές. Προκαλεί αρχικά την εμφάνιση μικρών, υδαρών, βυθισμένων κηλίδων στα φύλλα. Αυτές οι κηλίδες μεγαλώνουν, γίνονται σκούρες, συχνά με γωνιώδες σχήμα, και περιβάλλονται από μια κίτρινη άλω. Σε προχωρημένο στάδιο, το βακτήριο μπορεί να εισέλθει στο αγγειακό σύστημα του φυτού, προκαλώντας συστημική μόλυνση, μαρασμό και τελικά τον θάνατο ολόκληρου του φυτού.
Η μετάδοση της ασθένειας γίνεται κυρίως με μολυσμένα μοσχεύματα, αλλά και με πιτσιλιές νερού, εργαλεία κηπουρικής και έντομα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει αποτελεσματική χημική θεραπεία για τις βακτηριακές ασθένειες στα φυτά. Η πρόληψη είναι η μόνη λύση. Χρησιμοποίησε πάντα υγιές φυτικό υλικό από αξιόπιστες πηγές. Απολύμαινε τακτικά τα εργαλεία σου και απόφυγε το πότισμα από πάνω. Εάν ένα φυτό προσβληθεί, πρέπει να απομακρυνθεί και να καταστραφεί αμέσως για να αποφευχθεί η εξάπλωση της ασθένειας στα υπόλοιπα.
Οι ιώσεις είναι ένα άλλο πρόβλημα που μπορεί να επηρεάσει τις αγγλικές πελαργόνιες. Οι ιοί προκαλούν διάφορα συμπτώματα, όπως μωσαϊκό (εναλλασσόμενες περιοχές κίτρινου και πράσινου χρώματος στα φύλλα), παραμόρφωση των φύλλων και των ανθέων, νανισμό του φυτού και γενική καχεξία. Οι ιοί μεταδίδονται συνήθως μέσω εντόμων που τρέφονται με τους χυμούς των φυτών (όπως οι αφίδες) και μέσω της χρήσης μολυσμένων εργαλείων ή του πολλαπλασιασμού από άρρωστα μητρικά φυτά.
Όπως και με τις βακτηριακές ασθένειες, δεν υπάρχει θεραπεία για τα φυτά που έχουν προσβληθεί από ιούς. Η πρόληψη εστιάζεται στον έλεγχο των εντόμων-φορέων και στη διατήρηση καλής υγιεινής στον κήπο. Απομάκρυνε αμέσως οποιοδήποτε φυτό παρουσιάζει ύποπτα συμπτώματα για να προστατεύσεις τα υπόλοιπα. Η αγορά πιστοποιημένου, υγιούς φυτικού υλικού είναι η καλύτερη εγγύηση για την αποφυγή τέτοιων προβλημάτων από την αρχή.
Κοινοί εχθροί (έντομα)
Τα μυζητικά έντομα είναι οι πιο συνηθισμένοι εχθροί της αγγλικής πελαργόνιας. Οι αφίδες (μελίγκρες) είναι μικρά, πράσινα ή μαύρα έντομα που συγκεντρώνονται σε μεγάλες αποικίες στις τρυφερές κορυφές των βλαστών και στα μπουμπούκια. Τρέφονται με τους χυμούς του φυτού, προκαλώντας παραμορφώσεις, συστροφή των φύλλων και εξασθένηση του φυτού. Επιπλέον, εκκρίνουν μια κολλώδη ουσία (μελίτωμα), πάνω στην οποία μπορεί να αναπτυχθεί μαύρη μούχλα (καπνιά).
Ο αλευρώδης είναι ένα άλλο ενοχλητικό έντομο. Μοιάζει με μικρή λευκή μύγα και συνήθως κρύβεται στην κάτω πλευρά των φύλλων. Όταν το φυτό διαταραχτεί, ένα σμήνος από αυτούς πετάει τριγύρω. Τόσο οι ενήλικοι όσο και οι νύμφες τρέφονται με τους χυμούς του φυτού, προκαλώντας κιτρίνισμα και πτώση των φύλλων. Όπως και οι αφίδες, εκκρίνουν μελίτωμα. Ο έλεγχός τους είναι δύσκολος καθώς αναπαράγονται γρήγορα.
Ο τετράνυχος, που στην πραγματικότητα είναι ένα ακάρι και όχι έντομο, είναι ένας μικροσκοπικός εχθρός που δύσκολα φαίνεται με γυμνό μάτι. Ευνοείται από τις ξηρές και ζεστές συνθήκες. Προκαλεί την εμφάνιση μικροσκοπικών, χλωρωτικών στιγμάτων στα φύλλα, τα οποία σταδιακά αποκτούν ένα μπρονζέ, σκονισμένο χρώμα. Σε έντονες προσβολές, δημιουργεί λεπτούς ιστούς, σαν της αράχνης, κυρίως στην κάτω πλευρά των φύλλων και ανάμεσα στους βλαστούς.
Για την αντιμετώπιση αυτών των εχθρών, η έγκαιρη παρέμβαση είναι κλειδί. Για μικρές προσβολές, μπορείς να δοκιμάσεις να ξεπλύνεις τα έντομα με ένα δυνατό ψεκασμό νερού ή να σκουπίσεις τα φύλλα με ένα πανί βουτηγμένο σε νερό με λίγο πράσινο σαπούνι. Τα βιολογικά εντομοκτόνα με βάση τα άλατα καλίου λιπαρών οξέων ή το έλαιο neem είναι επίσης αποτελεσματικά. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί η χρήση χημικών εντομοκτόνων, αλλά πάντα ως έσχατη λύση και ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες.
Άλλοι πιθανοί εχθροί
Οι κάμπιες διαφόρων πεταλούδων και νυχτοπεταλούδων μπορούν επίσης να προκαλέσουν ζημιές, τρώγοντας τα φύλλα και τα άνθη της αγγλικής πελαργόνιας. Η ζημιά είναι συνήθως εύκολα αναγνωρίσιμη από τις τρύπες στα φύλλα και τα φαγωμένα πέταλα. Η αντιμετώπιση γίνεται συνήθως με την απομάκρυνση των καμπιών με το χέρι, μόλις εντοπιστούν. Σε περίπτωση μεγάλης προσβολής, μπορούν να χρησιμοποιηθούν βιολογικά σκευάσματα που περιέχουν τον βάκιλο της Θουριγγίας (Bacillus thuringiensis), ο οποίος είναι πολύ αποτελεσματικός εναντίον των καμπιών και ασφαλής για τα ωφέλιμα έντομα.
Τα σαλιγκάρια και οι γυμνοσάλιαγκες είναι ένας άλλος εχθρός, ειδικά για τα φυτά που καλλιεργούνται απευθείας στο έδαφος ή σε γλάστρες που ακουμπούν στο έδαφος. Είναι νυκτόβια πλάσματα και η παρουσία τους προδίδεται από τα ακανόνιστα φαγώματα στα φύλλα και τα ίχνη της γυαλιστερής βλέννας που αφήνουν πίσω τους. Η χειροκίνητη συλλογή τους κατά τη διάρκεια της νύχτας, η δημιουργία φραγμών με στάχτη ή θρυμματισμένα τσόφλια αυγών γύρω από τις γλάστρες, ή η χρήση ειδικών οικολογικών δολωμάτων μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχό τους.
Τα μυγάκια του εδάφους (σκιαρίδες) είναι μικρά μαύρα έντομα που πετούν γύρω από τη βάση των φυτών. Τα ενήλικα είναι απλώς ενοχλητικά, αλλά οι προνύμφες τους που ζουν στο χώμα μπορούν να προκαλέσουν ζημιά, τρεφόμενες με τις τρυφερές ρίζες των νεαρών φυτών και των μοσχευμάτων. Η παρουσία τους είναι σχεδόν πάντα ένδειξη υπερβολικής υγρασίας στο χώμα. Η μείωση του ποτίσματος και το άφημα της επιφάνειας του χώματος να στεγνώνει καλά μεταξύ των ποτισμάτων είναι συνήθως αρκετή για να ελέγξει τον πληθυσμό τους.
Τέλος, αν και δεν είναι ασθένεια ή εχθρός, το ηλιακό έγκαυμα μπορεί να προκαλέσει σημαντική αισθητική βλάβη. Η άμεση έκθεση στον καυτό μεσημεριανό ήλιο μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση λευκών ή καφέ, ξερών κηλίδων στα φύλλα. Αυτό συμβαίνει συχνά όταν ένα φυτό που έχει συνηθίσει σε πιο σκιερές συνθήκες μεταφέρεται απότομα σε μια ηλιόλουστη θέση. Για να το αποφύγεις, εξασφάλισε ότι οι αγγλικές πελαργόνιές σου προστατεύονται από τον δυνατό ήλιο του μεσημεριού και εγκλιμάτισε σταδιακά τα φυτά σε νέες συνθήκες φωτισμού.
Γενικές αρχές πρόληψης
Η καλύτερη στρατηγική για την αντιμετώπιση ασθενειών και εχθρών είναι η πρόληψη. Η διατήρηση των φυτών σε άριστη κατάσταση υγείας και ευρωστίας είναι η πρώτη γραμμή άμυνας. Ένα δυνατό, καλά ανεπτυγμένο φυτό είναι πολύ πιο ανθεκτικό στις προσβολές από ένα αδύναμο και στρεσαρισμένο. Εξασφάλισε τις ιδανικές συνθήκες καλλιέργειας: σωστή τοποθεσία, κατάλληλο χώμα, ισορροπημένο πότισμα και τακτική λίπανση.
Η καθαριότητα και η υγιεινή είναι υψίστης σημασίας. Απομάκρυνε τακτικά τα πεσμένα φύλλα, τα μαραμένα άνθη και τα ζιζάνια από τις γλάστρες και γύρω από αυτές. Αυτά τα οργανικά υλικά μπορούν να φιλοξενήσουν σπόρια μυκήτων και αυγά εντόμων. Απολύμαινε πάντα τα εργαλεία σου (κλαδευτήρια, ψαλίδια) με οινόπνευμα, ειδικά όταν μετακινείσαι από το ένα φυτό στο άλλο, για να αποφύγεις τη μετάδοση ασθενειών.
Η τακτική επιθεώρηση των φυτών σου είναι μια συνήθεια που πρέπει να υιοθετήσεις. Τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, έλεγξε προσεκτικά τα φυτά σου, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην κάτω πλευρά των φύλλων, στους βλαστούς και στα μπουμπούκια. Όσο νωρίτερα εντοπίσεις ένα πρόβλημα, τόσο πιο εύκολα, γρήγορα και με ήπιες μεθόδους θα μπορέσεις να το αντιμετωπίσεις. Ο έγκαιρος εντοπισμός μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μια μικρή ενόχληση και μια καταστροφική προσβολή.
Τέλος, προώθησε τη βιοποικιλότητα στον κήπο ή το μπαλκόνι σου. Η καλλιέργεια διαφόρων ειδών φυτών προσελκύει ωφέλιμα έντομα, όπως οι πασχαλίτσες, οι χρύσωπες και οι συρφίδες, τα οποία είναι φυσικοί θηρευτές των βλαβερών εντόμων όπως οι αφίδες. Η δημιουργία ενός ισορροπημένου μικρο-οικοσυστήματος θα σε βοηθήσει να διατηρήσεις τους πληθυσμούς των εχθρών υπό έλεγχο με φυσικό τρόπο, μειώνοντας την ανάγκη για χημικές παρεμβάσεις.
