Η σωστή θρέψη είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους για την καλλιέργεια μιας υγιούς και πλούσια ανθοφόρας αγγλικής πελαργόνιας. Αυτά τα φυτά, με τα εντυπωσιακά και πολυάριθμα άνθη τους, είναι αρκετά “λαίμαργα” κατά την περίοδο της ανάπτυξης και απαιτούν μια σταθερή παροχή θρεπτικών συστατικών για να αποδώσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Η λίπανση δεν είναι απλώς η παροχή “τροφής”, αλλά μια στοχευμένη διαδικασία που πρέπει να προσαρμόζεται στις φάσεις ανάπτυξης του φυτού. Η κατανόηση του ρόλου των βασικών θρεπτικών στοιχείων και η επιλογή του κατάλληλου λιπάσματος και προγράμματος εφαρμογής θα μεταμορφώσει τα φυτά σου και θα σου χαρίσει μια ανθοφορία που θα κλέψει την παράσταση.
Η αγγλική πελαργόνια, όπως όλα τα φυτά, χρειάζεται τρία βασικά μακροθρεπτικά στοιχεία για την ανάπτυξή της: το άζωτο (N), τον φώσφορο (P) και το κάλιο (K). Το άζωτο είναι υπεύθυνο για την ανάπτυξη του φυλλώματος και των βλαστών, δίνοντας στο φυτό ένα πλούσιο, πράσινο χρώμα. Ο φώσφορος είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη ενός δυνατού ριζικού συστήματος και, κυρίως, για την παραγωγή ανθέων και σπόρων. Τέλος, το κάλιο παίζει καθοριστικό ρόλο στη συνολική υγεία και ανθεκτικότητα του φυτού, βοηθώντας το να αντεπεξέρχεται σε συνθήκες στρες, όπως η ξηρασία ή οι ασθένειες, και συμβάλλει στην ποιότητα και το χρώμα των λουλουδιών.
Κατά την έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου, την άνοιξη, το φυτό χρειάζεται ένα πιο ισορροπημένο λίπασμα για να υποστηρίξει τη συνολική του ανάπτυξη. Ένα λίπασμα με ισόρροπη αναλογία N-P-K, όπως το 20-20-20, είναι κατάλληλο για αυτό το αρχικό στάδιο. Αυτό θα βοηθήσει το φυτό να αναπτύξει νέους, δυνατούς βλαστούς και υγιές φύλλωμα, δημιουργώντας τις βάσεις για την επερχόμενη ανθοφορία. Η λίπανση αυτή την περίοδο μπορεί να γίνεται κάθε 2-3 εβδομάδες, ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες της συσκευασίας.
Μόλις το φυτό αρχίσει να σχηματίζει μπουμπούκια και καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθοφορίας, οι ανάγκες του αλλάζουν. Σε αυτή τη φάση, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσεις ένα λίπασμα με υψηλότερη περιεκτικότητα σε κάλιο και φώσφορο και χαμηλότερη σε άζωτο. Ένα λίπασμα για ανθοφόρα φυτά, με αναλογία όπως 10-30-20, είναι ιδανικό. Η αυξημένη παροχή φωσφόρου και καλίου θα ενισχύσει την παραγωγή μεγάλων, ζωηρόχρωμων ανθέων και θα παρατείνει την περίοδο της ανθοφορίας. Η υπερβολική ποσότητα αζώτου σε αυτό το στάδιο θα οδηγούσε σε πλούσια βλάστηση εις βάρος των λουλουδιών.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να σταματάς τη λίπανση προς το τέλος του καλοκαιριού και τις αρχές του φθινοπώρου. Αυτό σηματοδοτεί στο φυτό ότι πρέπει να αρχίσει να προετοιμάζεται για την περίοδο του χειμερινού ληθάργου. Η συνέχιση της λίπανσης θα το ενθάρρυνε να παράγει νέα, τρυφερή βλάστηση που θα ήταν εξαιρετικά ευάλωτη στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Κατά τη διάρκεια της διαχείμασης, το φυτό δεν πρέπει να λιπαίνεται καθόλου. Η λίπανση ξαναρχίζει σταδιακά την επόμενη άνοιξη, όταν το φυτό αρχίσει και πάλι να δείχνει σημάδια ενεργούς ανάπτυξης.
Τύποι λιπασμάτων και μέθοδοι εφαρμογής
Στην αγορά υπάρχουν διάφοροι τύποι λιπασμάτων κατάλληλοι για την αγγλική πελαργόνια, με τα υγρά, υδατοδιαλυτά λιπάσματα να είναι η πιο δημοφιλής και αποτελεσματική επιλογή. Αυτά τα λιπάσματα απορροφώνται γρήγορα από το φυτό και σου επιτρέπουν να έχεις πλήρη έλεγχο της συχνότητας και της δόσης της λίπανσης. Συνήθως, διαλύονται στο νερό του ποτίσματος σύμφωνα με τις αναλογίες που αναγράφονται στη συσκευασία και εφαρμόζονται κάθε 10-15 ημέρες κατά την περίοδο της έντονης ανθοφορίας. Είναι σημαντικό να μην υπερβαίνεις ποτέ τη συνιστώμενη δόση, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει “κάψιμο” των ριζών και σοβαρή ζημιά στο φυτό.
Μια άλλη επιλογή είναι τα κοκκώδη λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης. Αυτά αναμειγνύονται με το χώμα κατά τη φύτευση ή ενσωματώνονται στην επιφάνεια του χώματος σε ήδη φυτεμένα φυτά. Απελευθερώνουν τα θρεπτικά συστατικά τους σταδιακά, για μια περίοδο που μπορεί να διαρκέσει από 2 έως 6 μήνες, ανάλογα με το προϊόν. Αποτελούν μια βολική λύση για όσους δεν θέλουν να ασχολούνται με τη συχνή λίπανση, αλλά προσφέρουν μικρότερο έλεγχο στη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων ανάλογα με τις ανάγκες του φυτού σε κάθε φάση.
Υπάρχουν επίσης και τα οργανικά λιπάσματα, όπως το κομπόστ, το καλά χωνεμένο ζωικό λίπασμα ή τα εκχυλίσματα φυκιών. Αυτά βελτιώνουν όχι μόνο τη θρέψη του φυτού αλλά και τη δομή και τη μικροβιακή ζωή του εδάφους. Μπορείς να ενσωματώσεις μια μικρή ποσότητα κομπόστ στο μείγμα του χώματος κατά τη μεταφύτευση. Τα υγρά οργανικά λιπάσματα, όπως το εκχύλισμα φυκιών, μπορούν να χρησιμοποιηθούν συμπληρωματικά με το πότισμα και παρέχουν πολύτιμα ιχνοστοιχεία που ενισχύουν τη συνολική υγεία του φυτού.
Ένας χρυσός κανόνας της λίπανσης είναι να εφαρμόζεις το λίπασμα πάντα σε ήδη ποτισμένο, νωπό χώμα. Η εφαρμογή λιπάσματος, ειδικά χημικού, σε στεγνό χώμα μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στις ρίζες. Πότισε πρώτα το φυτό σου με καθαρό νερό, περίμενε λίγη ώρα και στη συνέχεια εφάρμοσε το διάλυμα του λιπάσματος. Αυτή η πρακτική εξασφαλίζει ότι το λίπασμα θα κατανεμηθεί ομοιόμορφα και θα απορροφηθεί αποτελεσματικά, χωρίς να στρεσάρει το ριζικό σύστημα του φυτού.
Αναγνώριση ελλείψεων θρεπτικών στοιχείων
Τα φυτά, όπως και οι άνθρωποι, δείχνουν συμπτώματα όταν τους λείπουν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Η έλλειψη αζώτου εκδηλώνεται συνήθως με ένα γενικευμένο κιτρίνισμα των φύλλων, ξεκινώντας από τα παλαιότερα, κατώτερα φύλλα. Η ανάπτυξη του φυτού είναι αργή και καχεκτική. Εάν παρατηρήσεις τέτοια συμπτώματα, μια ισορροπημένη λίπανση μπορεί να διορθώσει γρήγορα το πρόβλημα. Ωστόσο, πρέπει να είσαι προσεκτικός, καθώς το κιτρίνισμα των κατώτερων φύλλων μπορεί να είναι και σημάδι υπερβολικού ποτίσματος.
Η έλλειψη φωσφόρου είναι πιο δύσκολο να διαγνωστεί. Μπορεί να προκαλέσει μια θαμπή, σκούρα πρασινο-μωβ απόχρωση στα φύλλα, ειδικά στα παλαιότερα. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα, όμως, είναι η μειωμένη ή ανύπαρκτη ανθοφορία και η κακή ανάπτυξη των ριζών. Αν το φυτό σου έχει πλούσιο φύλλωμα αλλά δεν παράγει λουλούδια, παρά τις κατάλληλες συνθήκες φωτισμού και θερμοκρασίας, η έλλειψη φωσφόρου είναι μια πολύ πιθανή αιτία. Η χρήση ενός λιπάσματος για ανθοφορία θα λύσει το πρόβλημα.
Η έλλειψη καλίου εκδηλώνεται συνήθως με κιτρίνισμα και στη συνέχεια νέκρωση (ξέρανση) των περιθωρίων και των άκρων των φύλλων, ξεκινώντας και πάλι από τα παλαιότερα. Το φυτό γίνεται πιο ευάλωτο σε ασθένειες και στρες. Εκτός από τα τρία βασικά στοιχεία, η αγγλική πελαργόνια χρειάζεται και ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος, το μαγνήσιο και το ασβέστιο. Η έλλειψη μαγνησίου, για παράδειγμα, προκαλεί ένα χαρακτηριστικό κιτρίνισμα ανάμεσα στις νευρώσεις των παλαιότερων φύλλων, ενώ οι νευρώσεις παραμένουν πράσινες. Η χρήση ενός πλήρους, ισορροπημένου λιπάσματος που περιέχει και ιχνοστοιχεία συνήθως προλαμβάνει αυτές τις ελλείψεις.
Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι τα συμπτώματα έλλειψης θρεπτικών στοιχείων μπορεί μερικές φορές να οφείλονται όχι στην απουσία τους από το χώμα, αλλά στην αδυναμία του φυτού να τα απορροφήσει. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν το pH του εδάφους είναι ακατάλληλο ή εάν το ριζικό σύστημα έχει υποστεί βλάβη από υπερβολικό πότισμα. Πριν αυξήσεις τη λίπανση, βεβαιώσου πρώτα ότι οι υπόλοιπες καλλιεργητικές συνθήκες, και κυρίως το πότισμα και η αποστράγγιση, είναι οι σωστές.
Υπερβολική λίπανση: ένας κρυφός κίνδυνος
Όπως η έλλειψη, έτσι και η υπερβολική παροχή θρεπτικών συστατικών μπορεί να είναι καταστροφική για την αγγλική πελαργόνια. Η υπερλίπανση, ή αλλιώς “τοξικότητα από άλατα”, συμβαίνει όταν η συγκέντρωση των αλάτων του λιπάσματος στο χώμα γίνεται τόσο υψηλή που “τραβάει” το νερό από τις ρίζες του φυτού, προκαλώντας τους αφυδάτωση και “κάψιμο”. Τα συμπτώματα μοιάζουν συχνά με αυτά της έλλειψης νερού: μάρανση, καφέ και ξερές άκρες στα φύλλα, και καχεκτική ανάπτυξη.
Ένα χαρακτηριστικό σημάδι υπερλίπανσης είναι η συσσώρευση μιας λευκής, κρυσταλλικής κρούστας στην επιφάνεια του χώματος ή γύρω από τις τρύπες αποστράγγισης της γλάστρας. Αυτή η κρούστα αποτελείται από τα άλατα που δεν έχουν απορροφηθεί από το φυτό. Η υπερβολική ποσότητα αζώτου, συγκεκριμένα, θα οδηγήσει σε υπερβολική ανάπτυξη αδύναμου, σκούρου πράσινου φυλλώματος και σε σχεδόν πλήρη απουσία ανθοφορίας. Το φυτό μπορεί να φαίνεται πλούσιο σε φύλλα, αλλά δεν θα εκπληρώνει τον καλλωπιστικό του σκοπό.
Εάν υποψιάζεσαι ότι έχεις λιπάνει υπερβολικά το φυτό σου, πρέπει να δράσεις για να “ξεπλύνεις” το περίσσιο λίπασμα από το χώμα. Αυτό γίνεται με μια διαδικασία που ονομάζεται έκπλυση (leaching). Πήγαινε τη γλάστρα σε έναν εξωτερικό χώρο ή στο ντους και πότισέ τη άφθονα με καθαρό νερό, αφήνοντας το νερό να τρέξει ελεύθερα από τις τρύπες αποστράγγισης για αρκετά λεπτά. Η ποσότητα του νερού που θα χρησιμοποιήσεις πρέπει να είναι τουλάχιστον διπλάσια ή τριπλάσια από τον όγκο της γλάστρας. Αυτό θα βοηθήσει να διαλυθούν και να απομακρυνθούν τα συσσωρευμένα άλατα.
Μετά την έκπλυση, άφησε το χώμα να στραγγίξει καλά και να στεγνώσει μερικώς πριν ξαναποτίσεις. Σταμάτησε εντελώς τη λίπανση για τουλάχιστον ένα μήνα, δίνοντας στο φυτό χρόνο να ανακάμψει. Στη συνέχεια, μπορείς να ξαναρχίσεις τη λίπανση, αλλά με μειωμένη συχνότητα και δόση, τουλάχιστον στην αρχή. Να θυμάσαι πάντα τον κανόνα: είναι προτιμότερο να υπολιπαίνεις παρά να υπερλιπαίνεις. Η παρατήρηση και η προσαρμογή είναι τα κλειδιά για μια επιτυχημένη θρέψη.
