Aangezien de Braziliaanse jasmijn haar oorsprong vindt in het tropische klimaat van Zuid-Amerika, is ze absoluut niet bestand tegen de vrieskou van de Nederlandse en Belgische winters. Het succesvol overwinteren van deze prachtige klimplant is daarom een essentiële vaardigheid voor elke liefhebber die langer dan één seizoen van haar bloemenpracht wil genieten. Dit proces vereist de juiste voorbereiding in de herfst, het bieden van een geschikte rustplaats gedurende de winter en een zorgvuldige herintroductie in het voorjaar. Een correcte overwintering zorgt er niet alleen voor dat de plant overleeft, maar legt ook de basis voor een krachtige groei en een rijke bloei in het volgende jaar.
Het proces van overwinteren is een periode van rust voor de plant. Net zoals veel andere niet-winterharde planten, heeft de Mandevilla een koele, lichte periode nodig om haar energie te sparen en zich voor te bereiden op het volgende groeiseizoen. Gedurende deze rustperiode, ook wel dormantie genoemd, vertraagt de stofwisseling van de plant aanzienlijk. De groei stopt, de waterbehoefte neemt drastisch af en de plant kan zelfs een deel van haar blad laten vallen. Dit is een normaal en natuurlijk proces.
De timing voor het naar binnen halen van de plant is cruciaal. Wacht niet tot de eerste nachtvorst daadwerkelijk is opgetreden, want zelfs een lichte vorst kan de bladeren en stengels onherstelbaar beschadigen. Houd de weersvoorspelling in de gaten en plan om de plant te verplaatsen wanneer de nachttemperaturen consistent beginnen te dalen tot onder de 10 graden Celsius, en zeker voordat ze de 5 graden naderen. Dit is meestal ergens in oktober, afhankelijk van de regio.
Voordat de plant naar haar winterverblijf verhuist, is een grondige inspectie en voorbereiding noodzakelijk. Controleer de plant zorgvuldig op de aanwezigheid van plagen zoals bladluis, spint of witte vlieg. De warme, beschutte omstandigheden binnenshuis zijn ideaal voor deze insecten om zich te vermenigvuldigen en een ware plaag te worden. Behandel eventuele aanwezige plagen grondig voordat de plant naar binnen gaat om te voorkomen dat ze zich verspreiden naar andere kamerplanten.
De ideale overwinteringslocatie
De keuze van de juiste overwinteringsplek is van het grootste belang voor het overlevingssucces. De ideale locatie is een koele en lichte ruimte. De temperatuur moet bij voorkeur constant worden gehouden tussen de 5 en 12 graden Celsius. Een te warme overwintering (bijvoorbeeld in een verwarmde woonkamer) zal de plant niet in rust laten gaan. Ze zal proberen door te groeien, maar door het gebrek aan voldoende licht in de winter zullen dit zwakke, spichtige en bleke scheuten zijn die zeer vatbaar zijn voor ziekten en plagen.
Meer artikelen over dit onderwerp
Goede voorbeelden van geschikte locaties zijn een onverwarmde slaapkamer, een lichte kelder, een vorstvrije garage met een raam, een bijkeuken of een koele serre. Voldoende licht is belangrijk, dus een plek in de buurt van een raam op het noorden of oosten is vaak ideaal. Het licht zorgt ervoor dat de plant een minimale hoeveelheid fotosynthese kan uitvoeren om in leven te blijven, zonder dat het de groei te sterk stimuleert.
Zorg ook voor een goede luchtcirculatie op de overwinteringsplek om schimmelziekten zoals botrytis (grauwe schimmel) te voorkomen. Zet de plant niet in een vochtige, muf ruikende ruimte en plaats haar niet te dicht op andere planten. Een lichte luchtstroom helpt om de bladeren droog te houden en de kans op schimmelontwikkeling te minimaliseren. Regelmatig de ruimte luchten op een vorstvrije dag kan hierbij helpen.
Als je niet beschikt over een koele en lichte ruimte, is een donkere maar koele overwintering ook een mogelijkheid, hoewel dit iets riskanter is. In dit geval zal de plant waarschijnlijk al haar bladeren verliezen. De temperatuur moet dan strikt laag gehouden worden (rond de 5 graden Celsius) en de watergift moet tot een absoluut minimum worden beperkt. De overlevingskans is in deze situatie iets lager, maar het is een alternatief als er geen andere opties zijn.
Voorbereidingen voor de verhuizing
Voordat de Mandevilla naar haar winterkwartier gaat, is het verstandig om haar te snoeien. Dit is niet de hoofdsnoei, maar een voorbereidende snoei om de plant compacter en beter hanteerbaar te maken. Snoei de lange ranken terug met ongeveer een derde tot de helft van hun lengte. Dit vermindert de omvang van de plant, waardoor ze gemakkelijker te verplaatsen en op te bergen is. Verwijder ook alle dode, zieke of beschadigde bladeren en takken.
Meer artikelen over dit onderwerp
Zoals eerder vermeld, is een grondige inspectie op plagen een niet te missen stap. Behandel eventuele plagen met een biologisch bestrijdingsmiddel voordat de plant naar binnen gaat. Een preventieve spray met een mengsel van water, zeep en spiritus of neemolie kan helpen om eventuele onzichtbare eitjes of larven te doden. Het is veel eenvoudiger om een plaag buiten te bestrijden dan wanneer deze zich eenmaal binnen heeft gevestigd.
Verminder de watergift in de weken voordat de plant naar binnen gaat. Laat de potgrond iets meer opdrogen dan je in de zomer zou doen. Dit helpt de plant om in een rustmodus te komen en vermindert het risico op wortelrot in de koelere omstandigheden binnen. Een te natte kluit meenemen naar de overwinteringsplek is een recept voor problemen.
Controleer de pot en de schotel op ongewenste gasten zoals slakken of pissebedden die zich mogelijk onder de pot hebben verstopt. Maak de buitenkant van de pot schoon. Dit alles draagt bij aan een hygiënische start van de overwinteringsperiode en verkleint de kans op problemen en besmettingen gedurende de wintermaanden. Een schone start is het halve werk.
Verzorging tijdens de winterrust
De verzorging van de Braziliaanse jasmijn tijdens de winter is minimalistisch. De belangrijkste regel is: geef zeer weinig water. Omdat de plant in rust is en nauwelijks groeit, is haar waterverbruik minimaal. Te veel water is de meest gemaakte fout tijdens de overwintering en leidt onherroepelijk tot wortelrot. Geef slechts een kleine hoeveelheid water, ongeveer eens in de vier tot zes weken, net genoeg om te voorkomen dat de kluit volledig uitdroogt en versteent. De grond moet gedurende de winter overwegend droog aanvoelen.
Stop volledig met het geven van enige vorm van meststof. De plant heeft in haar rustperiode geen voedingsstoffen nodig. Het toedienen van mest zou de wortels kunnen beschadigen en de plant kunnen forceren om te groeien, wat je juist wilt vermijden. De bemesting wordt pas in het voorjaar hervat, wanneer de nieuwe groei begint.
Het is normaal dat de plant tijdens de winter een deel van haar blad verliest, vooral als de overwinteringsplek aan de donkere kant is. Schrik hier niet van; dit is een overlevingsmechanisme. Zolang de stengels stevig en groen blijven, is de plant in leven. Verwijder regelmatig de afgevallen bladeren uit de pot en van de grond eromheen om schimmelvorming te voorkomen.
Blijf de plant ook tijdens de winter periodiek controleren op plagen. Vooral wolluis en dopluis kunnen soms de kop opsteken in de overwinteringsruimte. Omdat de plaag zich in deze koele omstandigheden langzaam ontwikkelt, kun je een beginnende aantasting vaak gemakkelijk handmatig verwijderen met een wattenstaafje gedrenkt in spiritus. Een goede controle voorkomt een explosie van de plaag in het voorjaar.
