Het succesvol door de winter loodsen van een plumeria is een van de meest cruciale uitdagingen voor kwekers in een gematigd klimaat. Deze tropische planten zijn absoluut niet winterhard en zullen bij de eerste de beste vorst onherroepelijk sterven. Het correct managen van de rustperiode, of dormantie, is essentieel voor de overleving van de plant en legt de basis voor een krachtige groei en bloei in het volgende seizoen. Een koele, droge en vorstvrije overwinteringsplek is de sleutel tot succes. Het begrijpen van de signalen die de plant geeft wanneer ze zich voorbereidt op de winter en het dienovereenkomstig aanpassen van de verzorging, is van levensbelang om je kostbare plumeria jaar na jaar te behouden.
De voorbereiding op de overwintering begint al in de late zomer. Naarmate de dagen korter worden en de nachttemperaturen beginnen te dalen, zal de plumeria van nature haar groei vertragen. Dit is het moment om volledig te stoppen met het geven van meststoffen. Het toedienen van voeding in deze periode zou de plant stimuleren om nieuwe, zwakke groei te produceren die niet de tijd heeft om af te harden voor de koude periode, wat haar kwetsbaar maakt. Verminder tegelijkertijd ook de frequentie van het water geven aanzienlijk.
Een belangrijk signaal dat de rustperiode nadert, is het vergelen en afvallen van de bladeren. Dit is een volkomen natuurlijk proces en geen reden tot paniek. De plant trekt de energie terug uit de bladeren en slaat deze op in de stam en wortels voor de winter. Help de natuur een handje door de vergeelde bladeren voorzichtig te verwijderen. Dit voorkomt dat ze op de potgrond vallen en daar gaan schimmelen, en verbetert de luchtcirculatie rond de stam.
Het juiste moment om de plant naar binnen te halen is cruciaal. Wacht niet tot de eerste nachtvorst wordt voorspeld, want zelfs een lichte vorst kan al fatale schade aan de stam en de groeipunten veroorzaken. Een goede vuistregel is om de plumeria naar haar winterverblijf te verplaatsen wanneer de nachttemperaturen structureel onder de 10 graden Celsius dreigen te komen. Voordat je de plant naar binnen brengt, is het verstandig om haar grondig te inspecteren op eventuele plagen zoals spint of wolluis, om te voorkomen dat je deze mee naar binnen neemt.
De ideale overwinteringsplek
De keuze van de overwinteringslocatie is bepalend voor het succes. De ideale plek is koel, droog, en absoluut vorstvrij. Een onverwarmde garage, een kelder, een zolder of een schuur waar de temperatuur constant tussen de 5 en 12 graden Celsius blijft, is perfect. In deze koele omstandigheden zal de plant in een diepe rust gaan, wat haar natuurlijke cyclus nabootst. Duisternis is in deze fase geen probleem; omdat de plant haar bladeren heeft verloren, vindt er geen fotosynthese plaats en is licht niet noodzakelijk.
Meer artikelen over dit onderwerp
Tijdens deze koele en donkere overwintering, ook wel ‘droge overwintering’ genoemd, is de waterbehoefte van de plant nagenoeg nihil. De stofwisseling staat op een zeer laag pitje. Het is voldoende om de potgrond eens per maand of zelfs om de zes weken heel licht te bevochtigen met een klein scheutje water. Het doel is enkel om te voorkomen dat de stam volledig uitdroogt en verschrompelt. Te veel water geven tijdens de rustperiode is de meest gemaakte fout en leidt onvermijdelijk tot wortel- en stamrot.
Controleer de plant gedurende de winter periodiek op de stevigheid van de stammen. Een gezonde, slapende stam voelt hard en stevig aan. Als een stam zacht en papperig wordt, is dit een teken van rot. Verwijder in dat geval de aangetaste delen onmiddellijk met een schoon mes om te proberen de rest van de plant te redden. Een goede luchtcirculatie, ook in de opslagruimte, kan helpen om schimmelproblemen te voorkomen.
Het grote voordeel van deze methode is dat het de natuurlijke cyclus van de plant het best respecteert. Een koele rustperiode is vaak bevorderlijk voor een rijke bloei in het daaropvolgende seizoen. Bovendien nemen de kale stammen weinig ruimte in beslag, waardoor je gemakkelijk meerdere planten kunt opslaan. Zorg er wel voor dat de opslagruimte vrij is van ongedierte zoals muizen, die aan de vlezige stammen kunnen knagen.
‘Groene’ overwintering in de woonkamer
Niet iedereen beschikt over een koele, donkere ruimte voor de overwintering. In dat geval is het mogelijk om de plumeria in een verwarmde woonkamer te laten overwinteren. Dit wordt vaak een ‘groene’ overwintering genoemd, omdat de plant bij hogere temperaturen en voldoende licht haar bladeren kan behouden en niet in een volledige ruststand gaat. Het is echter een grotere uitdaging om de plant onder deze omstandigheden gezond te houden.
Meer artikelen over dit onderwerp
De belangrijkste voorwaarde voor een succesvolle groene overwintering is een maximale hoeveelheid licht. Plaats de plant direct voor het grootste en zonnigste raam dat je hebt, bij voorkeur een raam op het zuiden. Zelfs op de lichtste plek binnenshuis is de lichtintensiteit in de winter aanzienlijk lager dan buiten in de zomer. Onvoldoende licht zal leiden tot het strekken van de plant (etiolatie), waarbij ze lange, zwakke en dunne scheuten vormt die niet zullen bloeien en vatbaar zijn voor plagen. Het gebruik van een krachtige groeilamp kan een goede investering zijn om dit te voorkomen.
Ook bij een groene overwintering moet de watergift drastisch worden verminderd in vergelijking met de zomer. Omdat de groei veel trager is en de verdamping lager, heeft de plant veel minder water nodig. Laat de grond tussen de gietbeurten door goed opdrogen. De droge lucht van de centrale verwarming kan een uitdaging vormen en plagen zoals spint aantrekken. Regelmatig sproeien met water kan helpen de luchtvochtigheid lokaal te verhogen en het blad stofvrij te houden.
Bemest de plant gedurende de wintermaanden absoluut niet, ook niet als ze haar bladeren behoudt. De plant bevindt zich in een periode van lage activiteit en heeft geen extra voedingsstoffen nodig. Het toedienen van mest kan de wortels beschadigen en de plant verzwakken. Accepteer dat de plant er in de winter misschien niet op haar best uitziet. Enige bladval is nog steeds mogelijk en de groei zal minimaal zijn. Het doel is simpelweg om de plant gezond de winter door te krijgen.
De plumeria wakker maken in het voorjaar
Na een lange winter is het een spannend moment wanneer de plumeria weer tot leven komt. Het ‘wekken’ van de plant moet geleidelijk gebeuren om haar niet te overbelasten. Het juiste moment om hiermee te beginnen is wanneer de dagen merkbaar langer worden en de temperaturen stijgen, meestal in maart of april. Breng de plant van haar koele winterverblijf naar een warmere en veel lichtere plek in huis, zoals een serre of een zonnig raam.
De belangrijkste regel bij het opnieuw opstarten is: wacht met water geven tot je de eerste tekenen van nieuwe groei ziet. Dit kunnen kleine, opzwellende knopjes zijn aan de uiteinden van de takken, die zich zullen ontwikkelen tot nieuwe bladeren. De plant heeft een interne klok en zal ontwaken wanneer de omstandigheden gunstig zijn. Door te vroeg water te geven, wanneer de wortels nog inactief zijn, riskeer je alsnog wortelrot. De eerste nieuwe groei wordt volledig gevoed door de reserves die in de stam zijn opgeslagen.
Zodra je de eerste ‘klauwtjes’ van nieuwe bladeren ziet verschijnen, kun je de eerste, voorzichtige watergift toedienen. Begin met een kleine hoeveelheid en voer de frequentie en de hoeveelheid water geleidelijk op naarmate de bladeren groter worden en zich ontvouwen. Dit is ook het moment om te beginnen met het bemestingsprogramma. Start met een halve dosering van een gebalanceerde meststof en schakel over op een fosforrijke bloeimeststof zodra de plant meerdere volgroeide bladeren heeft.
De overgang naar buiten moet net zo geleidelijk gebeuren. Wacht tot alle kans op nachtvorst is geweken en de nachttemperaturen constant boven de 10-12 graden Celsius blijven. Laat de plant eerst een paar dagen wennen op een beschutte, schaduwrijke plek voordat je haar geleidelijk aan meer direct zonlicht blootstelt. Dit afhardingsproces voorkomt dat de nieuwe, tere bladeren verbranden in de felle zon. Met deze zorgvuldige aanpak geef je je plumeria de best mogelijke start voor een nieuw, bloemrijk seizoen.
