Η αγγλική πελαργόνια, γνωστή και ως πελαργόνιο το μεγανθές, είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά καλλωπιστικά φυτά που μπορεί να στολίσει τον κήπο, το μπαλκόνι ή τη βεράντα σου. Με τα μεγάλα, βελούδινα άνθη της σε μια πανδαισία χρωμάτων, από το λευκό και το ροζ μέχρι το βαθύ μωβ και το βυσσινί, μαγνητίζει τα βλέμματα και προσδίδει μια αίσθηση αριστοκρατικής κομψότητας. Η καλλιέργειά της, αν και απαιτεί λίγη περισσότερη προσοχή σε σχέση με τα κοινά γεράνια, ανταμείβει τον καλλιεργητή με την πλούσια και παρατεταμένη ανθοφορία της. Για να απολαύσεις στο έπακρο την ομορφιά της, είναι σημαντικό να κατανοήσεις τις ιδιαίτερες ανάγκες της σε φως, θερμοκρασία και προστασία από τις καιρικές συνθήκες.
Η σωστή τοποθεσία είναι το κλειδί για την υγιή ανάπτυξη και την πλούσια ανθοφορία της αγγλικής πελαργόνιας. Το φυτό αυτό αγαπά το φως, αλλά όχι την άμεση, καυτή ηλιακή ακτινοβολία, ειδικά κατά τις μεσημεριανές ώρες του καλοκαιριού. Μια θέση με πρωινό ή απογευματινό ήλιο, που προσφέρει ταυτόχρονα προστασία από τον καυτό μεσημεριανό ήλιο, είναι ιδανική. Ένα ανατολικό ή δυτικό μπαλκόνι, ή μια θέση κάτω από την αραιή σκιά ενός δέντρου στον κήπο, θα της παρέχει τις βέλτιστες συνθήκες φωτισμού. Η έλλειψη επαρκούς φωτός θα έχει ως αποτέλεσμα λιγοστά, μικρά άνθη και αδύναμους, «ξεχειλωμένους» βλαστούς.
Η θερμοκρασία παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο στην ευημερία της. Οι αγγλικές πελαργόνιες προτιμούν ήπιες θερμοκρασίες, ιδανικά μεταξύ 15 και 25 βαθμών Κελσίου. Δεν αντέχουν τις ακραίες θερμοκρασίες, ούτε την παγωνιά του χειμώνα ούτε τον καύσωνα του καλοκαιριού. Σε περιοχές με πολύ ζεστά καλοκαίρια, είναι απαραίτητο να εξασφαλίσεις καλό αερισμό και προστασία από τις υψηλές θερμοκρασίες, καθώς μπορεί να σταματήσουν την ανθοφορία τους και να μπουν σε μια κατάσταση ληθάργου. Αντίστοιχα, το φθινόπωρο, με την πτώση της θερμοκρασίας, πρέπει να μεταφερθούν σε προστατευμένο χώρο.
Η προστασία από τον άνεμο και την έντονη βροχή είναι ένας ακόμα παράγοντας που δεν πρέπει να παραμελείς. Τα μεγάλα και ευαίσθητα άνθη της αγγλικής πελαργόνιας μπορούν εύκολα να καταστραφούν από τον δυνατό άνεμο ή την καταρρακτώδη βροχή. Το ίδιο ισχύει και για τα φύλλα της, τα οποία μπορεί να σχιστούν. Μια προφυλαγμένη γωνιά στη βεράντα ή κοντά σε έναν τοίχο στον κήπο θα της προσφέρει την απαραίτητη ασφάλεια. Η επιλογή της σωστής θέσης από την αρχή θα σε γλιτώσει από πολλούς μπελάδες και θα εξασφαλίσει ότι το φυτό σου θα παραμείνει υγιές και όμορφο.
Απαιτήσεις σε χώμα και μεταφύτευση
Η επιλογή του κατάλληλου υποστρώματος είναι ζωτικής σημασίας για την αγγλική πελαργόνια. Το φυτό αυτό απαιτεί ένα ελαφρύ, αφράτο χώμα με εξαιρετική αποστράγγιση για να αποφευχθεί η σήψη των ριζών, που είναι και το πιο συχνό πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Ένα μείγμα καλής ποιότητας φυτοχώματος για φυτά εξωτερικού χώρου, εμπλουτισμένο με περλίτη σε αναλογία περίπου 3:1, είναι ιδανικό. Ο περλίτης βελτιώνει τον αερισμό του ριζικού συστήματος και διευκολύνει την απομάκρυνση της πλεονάζουσας υγρασίας. Επιπλέον, το pH του εδάφους πρέπει να είναι ελαφρώς όξινο έως ουδέτερο, κυμαινόμενο μεταξύ 6.0 και 7.0.
Η μεταφύτευση πρέπει να γίνεται συνήθως κάθε άνοιξη, πριν την έναρξη της έντονης ανάπτυξης του φυτού. Επιλέγοντας μια γλάστρα ελαφρώς μεγαλύτερη από την προηγούμενη, περίπου 2-3 εκατοστά μεγαλύτερη σε διάμετρο, δίνεις χώρο στις ρίζες να αναπτυχθούν χωρίς να «πνίγονται». Μια υπερβολικά μεγάλη γλάστρα μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρασίας στο χώμα που δεν χρησιμοποιείται από τις ρίζες, αυξάνοντας τον κίνδυνο σήψης. Κατά τη μεταφύτευση, χειρίσου το ριζικό σύστημα με προσοχή για να μην το τραυματίσεις και φρόντισε η βάση της γλάστρας να έχει οπωσδήποτε τρύπες αποστράγγισης.
Πριν τοποθετήσεις το φυτό στη νέα γλάστρα, μπορείς να βάλεις στον πάτο ένα λεπτό στρώμα από χαλίκι ή ελαφρόπετρα για να ενισχύσεις ακόμη περισσότερο την αποστράγγιση. Αφού τοποθετήσεις το φυτό, συμπλήρωσε με το νέο μείγμα χώματος, πιέζοντας ελαφρά γύρω από τη βάση για να σταθεροποιηθεί, αλλά όχι υπερβολικά ώστε να μην συμπιεστεί το χώμα. Μετά τη μεταφύτευση, πότισε καλά για να καθίσει το χώμα και να έρθουν οι ρίζες σε καλή επαφή με το νέο τους περιβάλλον. Απόφυγε τη λίπανση για τις επόμενες 3-4 εβδομάδες, δίνοντας χρόνο στο φυτό να προσαρμοστεί.
Η παρακολούθηση του φυτού μετά τη μεταφύτευση είναι σημαντική. Είναι φυσιολογικό να δείξει ένα ελαφρύ σοκ τις πρώτες ημέρες, όπως μια μικρή μάρανση των φύλλων. Ωστόσο, με τη σωστή φροντίδα, σύντομα θα ανακάμψει και θα ξεκινήσει τη νέα του ανάπτυξη. Η σωστή διαχείριση του χώματος και η έγκαιρη μεταφύτευση αποτελούν τη βάση για ένα υγιές και ανθοφόρο φυτό που θα σε συντροφεύει για πολλά χρόνια με την ομορφιά του.
Η σημασία του κλαδέματος
Το κλάδεμα είναι μια από τις πιο σημαντικές εργασίες φροντίδας για την αγγλική πελαργόνια, καθώς συμβάλλει καθοριστικά στη διατήρηση του σχήματος, την προώθηση της νέας βλάστησης και την ενίσχυση της ανθοφορίας. Το βασικό κλάδεμα διαμόρφωσης πραγματοποιείται συνήθως το φθινόπωρο, μετά το τέλος της ανθοφορίας και πριν τη μεταφορά του φυτού στον χώρο διαχείμασης. Κατά τη διαδικασία αυτή, αφαιρούνται οι παλιοί, ξυλοποιημένοι βλαστοί και κονταίνονται οι υπόλοιποι περίπου στο μισό ή στα δύο τρίτα του μήκους τους, αφήνοντας 2-3 κόμβους (μάτια) σε κάθε κλαδί. Αυτό ενθαρρύνει το φυτό να δημιουργήσει νέους, πιο ζωηρούς βλαστούς την επόμενη άνοιξη.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, από την άνοιξη έως το φθινόπωρο, είναι απαραίτητο να γίνεται τακτικό κορυφολόγημα και αφαίρεση των υπερώριμων ανθέων. Το κορυφολόγημα, δηλαδή το τσίμπημα της κορυφής των νεαρών βλαστών, βοηθά το φυτό να γίνει πιο θαμνώδες και πυκνό, αντί να αναπτύσσεται ψηλό και αδύναμο. Από την άλλη, η αφαίρεση των μαραμένων λουλουδιών, μαζί με τον ποδίσκο τους, εμποδίζει το φυτό να σπαταλά την ενέργειά του στην παραγωγή σπόρων και το ωθεί να δημιουργήσει συνεχώς νέα μπουμπούκια, παρατείνοντας έτσι σημαντικά την περίοδο της ανθοφορίας.
Ένα ελαφρύ κλάδεμα καθαρισμού μπορεί να γίνει και νωρίς την άνοιξη, μόλις το φυτό αρχίσει να ξυπνά από τον χειμερινό λήθαργο. Σε αυτό το στάδιο, αφαιρούνται τυχόν ξερά, αδύναμα ή άρρωστα κλαδιά που μπορεί να εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αυτό το καθάρισμα βοηθά στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αέρα στο εσωτερικό του φυτού, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης μυκητολογικών ασθενειών, και κατευθύνει την ενέργεια του φυτού στους υγιείς και δυνατούς βλαστούς που θα δώσουν την ανθοφορία της νέας σεζόν.
Για το κλάδεμα, είναι εξαιρετικά σημαντικό να χρησιμοποιείς πάντα καθαρά και κοφτερά εργαλεία, όπως ένα κλαδευτήρι ή ένα ψαλίδι. Μετά από κάθε χρήση, και οπωσδήποτε πριν περάσεις από το ένα φυτό στο άλλο, απολύμανε τα εργαλεία σου με οινόπνευμα για να αποφύγεις τη μετάδοση πιθανών ασθενειών. Ένα σωστά κλαδεμένο φυτό όχι μόνο φαίνεται πιο όμορφο και περιποιημένο, αλλά είναι και πιο υγιές, πιο ανθεκτικό και, το κυριότερο, πιο πλούσιο σε άνθη.
Γενικές συμβουλές φροντίδας
Η τακτική παρατήρηση των φυτών σου είναι η καλύτερη πρακτική για την πρόληψη προβλημάτων. Έλεγχε συχνά τα φύλλα, τόσο στην πάνω όσο και στην κάτω πλευρά τους, για τυχόν σημάδια από έντομα, όπως αφίδες ή αλευρώδεις, ή για συμπτώματα ασθενειών, όπως κηλίδες ή μούχλα. Όσο πιο γρήγορα εντοπίσεις ένα πρόβλημα, τόσο πιο εύκολα και αποτελεσματικά μπορείς να το αντιμετωπίσεις, προτού εξαπλωθεί. Ένας ψεκασμός με διάλυμα πράσινου σαπουνιού ή η χρήση βιολογικών εντομοκτόνων μπορεί συχνά να λύσει το πρόβλημα στα αρχικά του στάδια.
Ο καλός αερισμός γύρω από το φυτό είναι επίσης καθοριστικής σημασίας. Οι αγγλικές πελαργόνιες είναι ευαίσθητες σε μυκητολογικές ασθένειες, όπως ο βοτρύτης (τεφρά σήψη), οι οποίες ευνοούνται από την υψηλή υγρασία και την κακή κυκλοφορία του αέρα. Απόφυγε να τοποθετείς τα φυτά σου πολύ κοντά το ένα στο άλλο και εξασφάλισε ότι ο χώρος όπου βρίσκονται αερίζεται καλά. Όταν ποτίζεις, προσπάθησε να μην βρέχεις το φύλλωμα και τα άνθη, κατευθύνοντας το νερό απευθείας στο χώμα, ειδικά τις απογευματινές ώρες.
Κατά την περίοδο της ανθοφορίας, η αγγλική πελαργόνια μπορεί να χρειαστεί υποστήριξη, καθώς το βάρος των μεγάλων ανθέων μπορεί να λυγίσει τους βλαστούς. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις διακριτικά καλαμάκια μπαμπού ή ειδικά στηρίγματα για φυτά για να κρατήσεις τα κλαδιά όρθια και να αναδείξεις την ομορφιά των λουλουδιών. Αυτό όχι μόνο βελτιώνει την αισθητική εμφάνιση του φυτού, αλλά προστατεύει και τους βλαστούς από το σπάσιμο.
Τέλος, μην ξεχνάς να αφιερώνεις χρόνο για να απολαμβάνεις τα φυτά σου. Η κηπουρική δεν είναι μόνο υποχρεώσεις, αλλά και μια πηγή χαλάρωσης και ικανοποίησης. Η παρατήρηση της ανάπτυξης, η εμφάνιση των πρώτων μπουμπουκιών και η έκρηξη των χρωμάτων κατά την ανθοφορία είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή για τη φροντίδα και την αφοσίωση που προσφέρεις. Η αγγλική πελαργόνια, με την αριστοκρατική της παρουσία, θα σου το ανταποδώσει σίγουρα στο έπακρο.
Η περίοδος ανθοφορίας
Η περίοδος ανθοφορίας της αγγλικής πελαργόνιας είναι πραγματικά θεαματική, αλλά και πιο απαιτητική σε σχέση με άλλα είδη γερανιών. Συνήθως ξεκινά την άνοιξη και διαρκεί μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού. Για να ξεκινήσει η ανθοφορία, τα φυτά χρειάζονται μια περίοδο με πιο χαμηλές θερμοκρασίες, ιδανικά γύρω στους 10-15 βαθμούς Κελσίου για μερικές εβδομάδες. Αυτή η εναλλαγή θερμοκρασίας είναι που πυροδοτεί το σχηματισμό των ανθοφόρων οφθαλμών. Γι’ αυτό το λόγο, φυτά που διατηρούνται συνεχώς σε ζεστούς εσωτερικούς χώρους μπορεί να μην ανθίσουν ποτέ.
Κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, οι ανάγκες του φυτού σε νερό και θρεπτικά συστατικά αυξάνονται σημαντικά. Η παραγωγή τόσο μεγάλων και πολυάριθμων ανθέων απαιτεί πολλή ενέργεια, επομένως η τακτική λίπανση με ένα υγρό λίπασμα πλούσιο σε κάλιο και φώσφορο, κάθε 10-15 ημέρες, είναι απαραίτητη. Το κάλιο ενισχύει την αντοχή του φυτού και την ποιότητα των ανθέων, ενώ ο φώσφορος προωθεί την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και την ίδια την ανθοφορία. Πρόσεξε όμως να μην το παρακάνεις με το άζωτο, γιατί αυτό θα ευνοήσει την ανάπτυξη πλούσιου φυλλώματος εις βάρος των λουλουδιών.
Ένας από τους λόγους που η ανθοφορία μπορεί να σταματήσει πρόωρα είναι οι υψηλές θερμοκρασίες. Όταν ο καιρός ζεστάνει υπερβολικά, ειδικά πάνω από τους 30 βαθμούς Κελσίου, η αγγλική πελαργόνια τείνει να σταματά την παραγωγή νέων ανθέων και να μπαίνει σε μια κατάσταση θερινού ληθάργου. Σε αυτή την περίπτωση, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να μεταφέρεις το φυτό σε μια πιο δροσερή και σκιερή θέση και να μειώσεις ελαφρώς το πότισμα και τη λίπανση, περιμένοντας να ξαναρχίσει την ανθοφορία του όταν οι θερμοκρασίες πέσουν ξανά το φθινόπωρο.
Η φροντίδα κατά την ανθοφορία περιλαμβάνει, όπως αναφέρθηκε, και την τακτική αφαίρεση των μαραμένων λουλουδιών. Αυτή η διαδικασία, γνωστή ως “deadheading”, είναι ζωτικής σημασίας για την παράταση της ανθοφορίας. Όταν ένα λουλούδι μαραίνεται, το φυτό αρχίζει να διοχετεύει ενέργεια στην παραγωγή σπόρων. Αφαιρώντας το, ουσιαστικά “ξεγελάς” το φυτό, κάνοντάς το να πιστέψει ότι πρέπει να παράγει περισσότερα λουλούδια για να ολοκληρώσει τον αναπαραγωγικό του κύκλο. Αυτή η απλή κίνηση μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά στη συνολική διάρκεια και την πυκνότητα της ανθοφορίας.
