Habeş glayölü, aynı zamanda kokulu glayöl veya bilimsel adıyla Gladiolus callianthus (eski adıyla Acidanthera murielae) olarak da bilinen, egzotik görünümü ve baş döndürücü kokusuyla her bahçeyi güzelleştirebilen, gerçekten özel ve zarif bir bitkidir. Doğu Afrika’nın dağlık bölgelerinden gelir ve yaz yağmurlarından sonra, boğazında bordo bir leke bulunan, yıldız şeklinde, kar beyazı çiçeklerini açar. Doğru bakımla sen de bu mucizenin bir parçası olabilirsin ve bu narin görünümlü ama minnettar güzellik bahçenin mücevheri olabilir. Bu bitkiyi daha yakından tanıyarak, tüm sırlarını keşfederek her yıl mümkün olan en zengin çiçeklenmeyle seni ödüllendirmesini sağla. Bakımı biraz dikkat gerektirir, ancak sonuç her türlü çabaya değer, çünkü zarafet ve koku açısından onunla kıyaslanabilecek çok az yaz çiçeği vardır.
Botanik açıdan süsengiller (Iridaceae) familyasına aittir ve iyi bilinen bahçe glayölleriyle yakın akrabadır, ancak görünüm ve koku bakımından onlardan önemli ölçüde farklıdır. Geleneksel glayöller genellikle sağlam ve gösterişli renklere sahipken, Habeş glayölü daha havadar, daha narin bir güzelliği temsil eder. İnce saplarında genellikle 6-12 çiçek gelişir ve bunlar yavaş yavaş açılır, bu nedenle uzun bir çiçeklenme dönemi bekleyebilirsin. Özel kokusu en çok akşam saatlerinde hissedilir ve bahçeyi, terası hoş, tatlı bir aromayla doldurur.
Doğal yaşam alanı olan Etiyopya ve Malavi’nin dağlık çayırlarında ve kayalık yamaçlarında, yaz musonları sırasında, bol yağışlı ve sıcak havalarda çiçek açar. Bu koşullar, bahçedeki ihtiyaçlarını da belirler: güneşi sever, iyi drene edilmiş toprak ve büyüme mevsimi boyunca düzenli sulama ister. Egzotik kökenli olmasına rağmen, ülkemizin iklim koşullarında da başarıyla yetiştirilebilir, tabii ki özellikle kışlatma konusunda birkaç temel bakım kuralına uyarsan, çünkü burada kışa dayanıklı değildir.
Habeş glayölü yetiştirmek sadece bir bahçıvanlık görevi değil, aynı zamanda bu özel bitkiyle bir tür ilişki kurmaktır. Gelişimini izlemek, ona en uygun koşulları sağlamak, sonra çiçeklerinin tadını çıkarmak ve tatlı kokusunu içine çekmek – tüm bunlar bahçıvanlık yapan insanı neşeyle doldurur. Bu makalede, Habeş glayölü bakımının tüm önemli adımlarında sana ayrıntılı olarak rehberlik edeceğim, böylece sen de bu harika deneyimi yaşayabilir ve bahçende bu eşsiz bitkiyle gurur duyabilirsin.
İdeal Dikim Yerinin Seçimi
Habeş glayölü için en önemli faktörlerden biri yeterli miktarda güneş ışığıdır. Bu bitki özellikle ışığı sever, bu nedenle bahçende günde en az 6-8 saat doğrudan güneş alan bir yer seç. Daha gölgeli, yarı gölgeli yerlerde büyümesi yavaşlayabilir ve çiçeklenme olmayabilir veya önemli ölçüde daha zayıf olabilir. Güney ve güneybatı cepheler genellikle onun için idealdir, çünkü güneş ışınları buraya en uzun süre ulaşır.
Toprak kalitesi de Habeş glayölünün sağlıklı gelişimi için hayati öneme sahiptir. En çok iyi drene edilmiş, gevşek yapılı, humusça zengin toprakları sever. Durgun su soğanlar için ölümcül olabilir, çünkü kolayca çürümeye neden olabilir. Bahçendeki toprak sıkı, killi ise, dikimden önce mutlaka kum, kompost veya olgunlaşmış ahır gübresi ile iyileştirerek uygun drenajı ve besin içeriğini sağla. İdeal pH değeri hafif asidik veya nötrdür (pH 6.0-7.0).
Sıcağı ve güneşi sevmesine rağmen, onu güçlü, fırtınalı rüzgarlardan korumak tavsiye edilir. İnce, uzun sapları ve üzerlerinde gelişen çiçekleri, daha güçlü bir rüzgar nedeniyle kolayca zarar görebilir veya hatta kırılabilir. Onu korunaklı bir yere, örneğin bir duvarın veya çitin yanına ya da daha yüksek, çalı formundaki bitkilerin rüzgar siperine dik. Böyle bir olasılık yoksa, daha sonra çiçek saplarını devrilmelerini önlemek için kazıklarla desteklemek gerekebilir.
Karışık bir tarh yatağına dikmeyi planlıyorsan, komşu bitkilerin seçimi de önemli bir husus olabilir. Diğer yaz çiçekleriyle, örneğin onu gölgelemeyecek ve ışık ve besin maddeleri için onunla çok fazla rekabet etmeyecek tek yıllık bitkilerle veya daha alçak boylu çok yıllık bitkilerle güzel görünür. Komşu bitkilerin toprak ve su temini açısından benzer ihtiyaçlara sahip olmasına dikkat et. Estetik uyumun yanı sıra, doğru kombinasyon zararlıları uzak tutmaya da yardımcı olabilir.
Soğanların Hazırlanması ve Dikimi
Sağlıklı ve güçlü bitkilerin temeli kaliteli dikim materyalidir, bu nedenle soğanların (daha doğrusu kormların) seçimine özel dikkat göster. Satın alırken sert, sağlam, küf lekesi, hasar veya çürüme belirtisi olmayan soğanları ara. Daha büyük soğanlar genellikle daha fazla çiçek verir ve daha güçlü gelişir. Kalite ve çeşit doğruluğundan emin olmak için onları güvenilir bahçe merkezlerinden veya çevrimiçi kaynaklardan temin et.
İdeal dikim zamanı ilkbahar donları geçtikten sonra, genellikle Nisan sonundan Mayıs ortasına kadar, toprağın yeterince ısındığı (en az 10-12 °C) zamandır. Soğuk, nemli toprağa çok erken dikim soğanların çürümesine neden olabilir. Emin olmak istiyorsan, günlük sıcaklıkların kalıcı olarak 15 °C’nin üzerine çıkmasını bekle. Bazı bahçıvanlar, soğanları aydınlık, sıcak bir yerde saksılara dikerek önceden çimlendirmeyi denerler, böylece daha erken çiçeklenme elde edebilirler.
Dikim derinliği ve aralığı da önemli faktörlerdir. Genel bir kural olarak, soğanları yaklaşık 8-10 cm derinliğe, uçları yukarı bakacak şekilde dik. Soğanlar arasındaki mesafe en az 10-15 cm olmalıdır, böylece bitkilerin gelişmek için yeterli alanı olur ve mantar hastalıklarını önlemeye yardımcı olan uygun hava sirkülasyonu sağlanır. Gruplar halinde dikersen, tek tek dikmekten daha etkileyici bir görünüm elde edersin.
Dikimden önce toprağın hazırlanması şarttır. Seçilen alanı en az 20-25 cm derinliğinde iyice belle ve toprağın yapısını ve besin içeriğini iyileştirmek için olgunlaşmış kompost veya kaliteli çiçek toprağı karıştır. Toprağın aşırı su tutma eğilimindeyse, dikim çukurunun dibine bir kat kum veya ince çakıl eklemek drenajı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Kapsamlı hazırlık, bitkilerin güçlü büyümesiyle kendini amorti edecektir.
Sulama Rehberi
Habeş glayölünün su ihtiyacı büyüme evresine göre değişir. Soğanları diktikten sonra, çürümeyi önlemek için filizler çıkana kadar başlangıçta sadece ölçülü sula. Bitki aktif olarak büyümeye başladığında ve yapraklar göründüğünde, ayrıca çiçek saplarının gelişimi sırasında ve çiçeklenme sırasında düzenli ve bol suya ihtiyaç duyar. Toprağı eşit şekilde nemli tut, ancak su içinde kalmamalıdır.
En iyi sulama uygulamaları arasında, buharlaşma kaybının daha az olduğu sabah erken veya akşam geç saatlerde sulama yer alır. Suyu doğrudan bitkinin dibine vererek, suyun kök bölgesine ulaşması için toprağı derinlemesine sula. Özellikle akşam saatlerinde yaprakların ve çiçeklerin ıslanmasından kaçın, çünkü bu külleme veya kurşuni küf gibi mantar hastalıklarının gelişmesine zemin hazırlar. Bir derin, kapsamlı sulama, birkaç sığ sulamadan daha iyidir.
Aşırı sulama ve yetersiz sulama belirtilerini tanımak önemlidir. Aşırı sulamanın en yaygın belirtisi yaprakların sararması, solması, büyümenin durması ve köklerin çürümesidir. Yetersiz sulanan bir bitkinin yaprakları da solar, kenarları kahverengileşir ve çiçeklenme zayıf olabilir veya tomurcuklar kuruyabilir. Bitkilerinin tepkilerini gözlemle ve sulama sıklığını ve miktarını hava koşullarına ve toprak durumuna göre ayarla.
Topraktaki nemi korumak için malçlama uygula. Bitkilerin etrafına 5-7 cm kalınlığında organik malç, örneğin çam kabuğu, kompost veya saman sererek malçın doğrudan saplara temas etmemesine dikkat et. Malç sadece topraktaki suyu tutmakla kalmaz, aynı zamanda yabani otların kontrolüne ve özellikle sıcak yaz günlerinde faydalı olan toprak sıcaklığının dengelenmesine de yardımcı olur.
Besin Sağlama ve Gübreleme
Habeş glayölü, özellikle çiçeklenme öncesi ve sırasındaki dönemde düzenli besin takviyesine minnettar kalacaktır. Bolca çiçek açması ve gelecek yıl için sağlıklı soğanlar geliştirmesi için dengeli besinlere ihtiyacı vardır. En önemli makro elementler yaprak gelişimi için azot (N), kök ve çiçek oluşumu için fosfor (P) ve genel direnç ve çiçek kalitesi için potasyumdur (K). Ayrıca, daha küçük miktarlarda mikro elementlere de ihtiyacı vardır.
Dengeli bir NPK oranına sahip veya fosfor ve potasyum içeriği biraz daha yüksek olan, çiçek açan bitkiler için geliştirilmiş kaliteli bir gübre seç. Azot içeriği çok yüksek olan gübrelerden kaçın, çünkü bunlar çiçeklenme pahasına gür yapraklanmaya neden olabilir. Organik bir alternatif olarak, olgunlaşmış kompost, kemik unu (fosfor bakımından zengin) veya odun külü (potasyum bakımından zengin) kullanabilirsin; bunları toprağın üst tabakasına dikkatlice karıştır.
Gübrelemeye filizler 10-15 cm yüksekliğe ulaştığında başla ve çiçeklenene kadar 2-3 haftada bir tekrarla. Çiçeklenme bittikten sonra daha fazla besin verme, böylece soğanlar kış uykusuna düzgün bir şekilde hazırlanabilir. Dozaj ve uygulama yöntemi konusunda daima seçtiğin gübrenin ambalajındaki talimatlara uy. Sıvı gübreler genellikle sulama suyuyla seyreltilerek uygulanırken, granül gübreler bitkilerin etrafına eşit şekilde serpilir, ardından toprağa karıştırılır ve sulanır.
Aşırı gübrelemeden kaçınmak önemlidir, çünkü bu faydadan çok zarar verebilir. Aşırı besin, özellikle yapay gübreler söz konusu olduğunda, kökleri yakabilir ve bu da bitkinin ölmesine neden olabilir. Aşırı gübreleme belirtileri yapraklarda yanma, büyümenin aniden durması veya bitkinin genel olarak zayıflaması olabilir. Aşırı gübrelemeden şüpheleniyorsan, fazla tuzları yıkamak için toprağı temiz suyla iyice sula.
Büyümenin Desteklenmesi ve Bakımı
Habeş glayölü büyüdükçe ve ince çiçek saplarını geliştirmeye başladıkça, özellikle rüzgarlı yerlerde veya bitkiler özellikle yükseğe büyürse, onları desteklemek gerekebilir. Çiçeklerin ağırlığı altında saplar bükülebilir veya hatta kırılabilir. İnce bambu çubuklar, metal bitki destekleri veya özel çiçek destekleri kullanabilirsin. Desteği, soğan veya köklere zarar vermemek için çiçek sapı tamamen gelişmeden önce bitkinin yanına toprağa dikkatlice sapla.
Solmuş çiçeklerin düzenli olarak çıkarılması, yani “deadheading”, birçok açıdan faydalıdır. Bir yandan bitkiyi estetik olarak daha çekici hale getirir, diğer yandan bitkinin tohum oluşturmak için enerji harcamasını önler, bunun yerine enerjiyi daha fazla çiçek geliştirmeye veya soğanı güçlendirmeye yönlendirir. Solmuş çiçekleri saptan dikkatlice kopar veya kes, gelişmekte olan tomurcuklara zarar vermemeye dikkat et. Tüm çiçek salkımı solmuşsa, çiçek sapını da kesebilirsin.
Yabani otlar sürekli olarak kültür bitkileriyle su, besin ve ışık için rekabet eder, bu nedenle Habeş glayölünün etrafındaki yabani otları düzenli olarak temizlemek önemlidir. Yabani otların çıkarılması özellikle aktif büyüme aşamasında önemlidir. Mümkünse elle ayıkla, yabani otları kökleriyle birlikte dikkatlice çekerek glayölün sığ köklerine veya soğanlarına zarar verme. Malçlama, yabani otların kontrolüne büyük ölçüde yardımcı olabilir ve ayıklama için harcanan zamanı azaltabilir.
Bitkilerin düzenli olarak kontrol edilmesi, olası sorunların erken fark edilmesine ve çözülmesine yardımcı olur. Yaprakları, sapları ve çiçekleri gözlemleyerek stres, hastalık veya zararlı istilası belirtileri ara. Yaprak sararması, lekelenme veya zararlıların ortaya çıkması gibi zamanında fark edilen değişiklikler, genellikle hızlı müdahale ile daha kolay çözülebilir. Proaktif bakım, bitkilerin sağlığının korunmasına ve bol çiçeklenmeye katkıda bulunur.
Zararlılara ve Hastalıklara Karşı Koruma
Habeş glayölünü nispeten az sayıda zararlı etkiler, ancak bazılarına dikkat etmek gerekir. En yaygın sorunu, yapraklarda ve çiçeklerde özsu emerek gümüşi lekelere ve deformasyonlara neden olan küçük, uçan böcekler olan tripsler oluşturabilir. Ayrıca, özellikle sıcak ve kuru havalarda yaprak bitleri ve örümcek akarları da ortaya çıkabilir. Zararlıların erken teşhisi, etkili koruma için hayati önem taşır.
Zararlılarla mücadelede çevre dostu çözümlere öncelik ver. Hafif bir istila durumunda, zararlıları su püskürterek yıkamak veya böcek öldürücü sabun (potasyum sabunu) çözeltisiyle püskürtmek yardımcı olabilir. Neem yağı bazlı preparatlar da birçok zararlıya karşı etkili olabilir. Daha şiddetli bir istila durumunda, biyolojik yöntemler sonuç vermezse, her zaman kullanım talimatlarına ve güvenlik önlemlerine uyarak hedefli, sistemik veya temaslı böcek ilaçları kullanmayı düşünebilirsin.
Mantar hastalıkları arasında en yaygın olanları glayöl pası, botrytis (kurşuni küf) ve soğan çürümesidir. Pas, yapraklarda turuncu veya kahverengi püstüller oluştururken, botrytis özellikle nemli, rutubetli havalarda çiçeklerde ve yapraklarda gri, küflü bir tabaka oluşturur. Soğan çürümesi en sık aşırı sulama veya kötü drene edilmiş topraktan kaynaklanır. Önleme burada da hayati önem taşır: bitkiler arasında iyi hava sirkülasyonu sağla, yaprakları sulamaktan kaçın ve iyi drene edilmiş toprağa dik.
Hastalıkları önlemek için uygun agroteknik uygulamak önemlidir. Mümkünse ürün rotasyonuna dikkat et, glayölü birkaç yıl üst üste aynı yere dikme. Soğanları depolamadan önce iyice kurut ve sadece sağlıklı, hasarsız soğanları depola. Sonbaharda yaprak temizliği ve enfekte olmuş bitki kısımlarının derhal çıkarılması da patojenlerin kışlama şansını azaltmaya yardımcı olur. Sağlıklı, iyi bakımlı bir bitki her zaman hastalıklara ve zararlılara karşı daha dirençlidir.
Çiçeklenme Mucizesi ve Kesme Çiçek Bakımı
Habeş glayölünün çiçeklenmesi genellikle yazın ikinci yarısında, Ağustos’tan Eylül’e, hatta bazen Ekim’e kadar sürer; bu, dikim zamanına ve hava koşullarına bağlıdır. İnce saplarda birbirinin üzerinde açan, yıldız şeklinde, kar beyazı çiçekler, ortalarını koyu bordo veya kestane rengi bir leke süsler ve büyüleyici bir manzara sunar. Ancak gerçek sihir, çiçeklerin yoğun, tatlı, yasemini andıran bir koku yayarak bahçeyi ve terası doldurduğu akşam saatlerinde başlar.
Kesme çiçek olarak kullanmak istiyorsan, çiçekleri kesmek için en iyi zaman, bitkinin suyla daha doymuş olduğu sabah erken veya akşam geç saatleridir. Alt 1-2 çiçeği zaten açmış, diğerleri ise hala tomurcuk halinde olan sapları seç. Su emme yüzeyini artırmak için sapları keskin bir bıçakla veya budama makasıyla eğik olarak kes. Sapta su emilimini engelleyecek hava kabarcıklarının oluşmasını önlemek için onları hemen bir kova suya koy.
Kesilmiş Habeş glayölü çiçeklerinin vazo ömrünü uzatmak için birkaç basit adım atabilirsin. Vazoya koymadan önce, saplarının ucundan su altında 1-2 cm kes. Çürümeyi ve suyun kirlenmesini önlemek için su seviyesinin altında kalacak yaprakları çıkar. Vazo suyunda çiçek koruyucu kullan veya az miktarda şeker ve birkaç damla çamaşır suyu ekleyerek kendin yap. Suyu günlük veya iki günde bir değiştir ve bu sırada her zaman sapların uçlarından biraz kes.
Habeş glayölü kesme çiçek olarak da harika görünür ve evinin zarif, hoş kokulu bir süsü olabilir. Basit bir cam vazoda da güzel durur, ancak karışık buketlerde de yerini alır. Vazoyu sık sık hayran kalabileceğin ve kokusunun da hissedilebileceği bir yere koy, ancak ömrünü kısaltabileceği için doğrudan güneş ışığından ve cereyandan kaçın. Evine getirdiğin koku bulutu, her seferinde sana bahçenin bu özel mücevherini hatırlatacaktır.
Soğanların Sökülmesi ve Kışlatılması
Habeş glayölü ülkemizde kışa dayanıklı değildir, bu nedenle soğanları ilk donlardan önce sökülmeli ve uygun şekilde kışlatılmalıdır. Soğanları sökmek için en uygun zaman genellikle Ekim sonu veya Kasım başıdır; bitkinin yaprakları sararıp kuruduktan sonra, ancak toprak kalıcı olarak donmadan önce. Bu, bitkinin büyüme mevsimini tamamladığının ve soğanların kış uykusu ve gelecek yılki büyüme için yeterli besin depoladığının bir işaretidir.
Soğanların sökülmesi dikkat gerektirir. Bir çapa çatalı kullanarak, soğanlara zarar vermemek için bitkinin etrafındaki toprağı yeterli mesafede gevşet. Tüm bitkiyi soğanla birlikte topraktan dikkatlice çıkar. Üzerindeki fazla toprağı salla, ancak onları yıkama, çünkü nem depolama sırasında çürümeye neden olabilir. Sapı soğanın yaklaşık 5-10 cm üzerinden kes.
Sökülmüş soğanlar depolamadan önce iyice kurutulmalı, yani “olgunlaştırılmalıdır”. Onları tek kat halinde, iyi havalandırılan, kuru, don olmayan bir yere, örneğin bir kulübeye, garaja veya kapalı bir terasa yay. Sapın ve köklerin geri kalanının tamamen kuruyup kolayca çıkarılabilmesi için birkaç hafta (2-3 hafta) kurumaya bırak. Ardından soğanları kurumuş topraktan, eski köklerden ve sap kalıntılarından dikkatlice temizle. Bu sırada, ayrı olarak saklayabileceğin ve ilkbaharda dikebileceğin olası küçük yavru soğanları (kormelleri) de ayırabilirsin.
Temizlenmiş ve kurutulmuş soğanlar kış aylarında serin, kuru, karanlık ve iyi havalandırılan bir yerde saklanmalıdır. İdeal depolama sıcaklığı 5-10 °C arasındadır. Onları kağıt torbalarda, karton kutularda veya file çuvallarda ya da muhtemelen kurumalarını ve donmalarını önlemek için kuru turba, kum veya talaşla kaplı bir sandıkta saklayabilirsin. Kış boyunca soğanları zaman zaman kontrol et ve enfeksiyonun yayılmasını önlemek için olası çürüyen veya küflenen örnekleri çıkar.
Çoğaltma Yöntemleri
Habeş glayölünü çoğaltmanın en yaygın ve en kolay yolu, kormel olarak da bilinen yavru soğanları kullanmaktır. Bu küçük soğanlar, büyüme mevsiminin sonunda ana soğanın (ana kormun) dibinde veya yanında oluşur. Sonbaharda soğanları söküp temizlediğinde, bu küçük yavru soğanlar kolayca ayrılabilir. Onları topla ve büyük soğanlara benzer şekilde kuru, serin bir yerde kışlat.
İlkbaharda yavru soğanları büyük soğanlara benzer şekilde, ancak biraz daha sığ (yaklaşık 3-5 cm derinliğinde) ve daha sık olarak ayrı bir tarh yatağına veya saksıya dikebilirsin. İlk yıl bu küçük soğanlardan genellikle henüz çiçek açabilen bir bitki gelişmez, bunun yerine enerjilerini soğanın büyümesine yönlendirirler. Düzenli sulama ve besin takviyesi ile 1-3 yıl içinde çiçek açacak boyuta ulaşabilirler, bu nedenle sabırla kendin de yeni ve yeni kokulu glayöller yetiştirebilirsin.
Habeş glayölü tohumla da çoğaltılabilir, ancak bu daha uzun ve daha zorlu bir süreçtir ve özellikle melezlenmiş çeşitlerde çeşit özellikleri her zaman mükemmel bir şekilde miras alınmaz. Tohumları, çiçekler solduktan sonra oluşan kapsüllerden, kuruduktan sonra toplayabilirsin. İlkbaharda onları kaliteli bir ekim toprağına, ince bir tabaka halinde örterek ek. Çimlenme birkaç hafta sürebilir ve fideler özel bakım gerektirir. Tohumdan yetiştirilen bitkilerin çiçek açacak yaşa gelmesi genellikle 3-4 yıl sürer.
Daha büyük, daha yaşlı soğanlarda, bu tür için daha az yaygın bir yöntem olmasına rağmen, soğanların bölünmesi de düşünülebilir. Bir soğan çok büyümüşse ve birden fazla büyüme noktasına (tomurcuğa) sahipse, ilkbaharda dikimden önce keskin, steril bir bıçakla dikkatlice iki veya daha fazla parçaya bölebilirsin. Her parçanın en az bir tomurcuğa ve besin sağlamak için yeterli soğanlı kısma sahip olmasına dikkat et. Dikmeden önce enfeksiyonları önlemek için kesik yüzeylerin birkaç saat kurumasını bekle veya onları toz kömürle işle.
Bahçe Tasarımında Habeş Glayölü
Habeş glayölü, zarif görünümü ve ince yapısıyla çiçek tarhlarına dikey bir vurgu katmak için mükemmel bir şekilde uygundur. Boyu genellikle 60-90 cm’dir, bu nedenle diğer bitkilerin üzerine çıkarak yıldız şeklindeki çiçeklerini sergileyebileceği karışık tarhların orta veya arka kısmına iyi uyum sağlar. Daha gür, daha etkileyici bir görünüm elde etmek için en az 5-7 soğanı birbirine yakın yerleştirerek gruplar halinde dik. Tek tek duran örnekler diğer bitkiler arasında kaybolabilir.
Renk açısından, boğazında koyu bordo lekesi olan kar beyazı çiçekler diğer bitkilerle son derece iyi birleşir. Özellikle kontrast oluşturan ve çiçeklerin inceliğini vurgulayan koyu yeşil veya bordo yapraklı bitkilerin yanında güzel görünürler. Örneğin, havadar görünümleriyle onunla uyum sağlayan süs otlarıyla veya kekik veya menekşe gibi toprağı örten ve çiçeklere çerçeve sağlayan daha alçak, yastık oluşturan çok yıllık bitkilerle iyi birleşir. Geç yaz çiçeklenmesi nedeniyle, aynı zamanda veya biraz daha erken çiçek açan bitkilerle iyi uyum sağlar ve böylece sürekli bir görünüm sağlar.
Özel kokusu nedeniyle, özellikle akşam saatlerinde tatlı aromasının tadını sık sık çıkarabileceğin kokulu bahçeler veya dinlenme alanları, teraslar, pencerelerin yakını için ideal bir seçimdir. Mükemmel bir kesme çiçek olduğu için, bahçenin küçük bir bölümünü özellikle kesme çiçekler için ayırmaya değer; burada vazo için bol miktarda çiçek yetiştirebilirsin. Böylece en güzel sapları süs tarhından kesmekten pişman olmazsın ve onlarla evini de süsleyebilir ve kokulandırabilirsin.
Bahçen yoksa veya sadece küçük bir balkonun, terasın varsa, Habeş glayölünü saksıda da başarıyla yetiştirebilirsin. Soğanların ve köklerin yeterli alana sahip olması için en az 20-25 cm çapında ve derinliğinde bir saksı seç. İyi drene edilmiş kaliteli çiçek toprağı kullan ve düzenli sulama ve besin takviyesine dikkat et, çünkü saksı bitkileri daha çabuk kurur ve besin kaynaklarını tüketir. Saksıdaki Habeş glayölü, herhangi bir güneşli balkon veya terasın harika bir süsü olabilir.
Sık Görülen Sorunlar ve Çözümleri
Habeş glayölünün çiçek açmaması çeşitli nedenlere bağlı olabilir. En yaygın nedenlerden biri ışık eksikliğidir; bitki günde en az 6 saat doğrudan güneş ışığı almazsa çiçeklenme olmayabilir. Çok genç, küçük soğanlar dikildiğinde de ilk yıl çiçek açmayabilirler. Yetersiz besin kaynağı, özellikle fosfor eksikliği de çiçek oluşumunu engelleyebilir. Uygun koşulları sağla ve gelecek sezonda muhtemelen çiçekleriyle seni sevindirecektir.
Yaprakların sararması çeşitli sorunlara işaret edebilir. Sararma büyüme mevsiminin sonunda, sonbaharda meydana gelirse, bu doğal bir süreçtir, bitki kış uykusuna hazırlanır. Ancak yapraklar mevsim ortasında sararırsa, bu aşırı sulama, yetersiz sulama, besin eksikliği (özellikle azot veya demir eksikliği) veya hatta bir hastalık belirtisi olabilir. Kesin nedeni bulmak ve uygun şekilde müdahale etmek için diğer belirtileri ve çevresel faktörleri gözlemle.
Zayıf, devrilen saplar sorunu da ortaya çıkabilir, özellikle bitki yeterince ışık almazsa ve uzarsa (“etiyole olur”). Aşırı azotlu gübreleme de gevşek, zayıf dokulara neden olabilir. Ayrıca, güçlü rüzgar da yükseğe büyüyen çiçek saplarını kolayca devirebilir. Önlemek için yeterli güneş ışığı, dengeli besin kaynağı sağla ve gerekirse sapları zamanında destekle.
Depolama sırasında soğanların çürümesi ciddi kayıplara neden olabilir. Bu en sık uygun olmayan hazırlık (yetersiz kurutma), çok yüksek nem, kötü havalandırma veya çok yüksek depolama sıcaklığından kaynaklanır. Soğanları sadece tamamen kuru halde, iyi havalandırılan, serin (ancak don olmayan) bir yerde saklamak önemlidir. Kış boyunca onları düzenli olarak kontrol et ve olası hastalıklı örnekleri diğerlerini enfeksiyondan korumak için derhal çıkar.
