Η φρέζια, αυτό το αρωματικό λουλούδι με καταγωγή από τη Νότια Αφρική, είναι δικαίως δημοφιλής τόσο στους λάτρεις της κηπουρικής όσο και στους παραγωγούς κομμένων ανθέων. Ωστόσο, για να μπορέσει αυτό το γοητευτικό φυτό να λάμψει σε όλο του το μεγαλείο και να μας χαρίζει κάθε χρόνο άφθονη ανθοφορία, είναι απαραίτητη η ισορροπημένη παροχή θρεπτικών συστατικών. Οι θρεπτικές ανάγκες της φρέζιας είναι συγκεκριμένες και απαιτούν, στα διάφορα στάδια του κύκλου ανάπτυξής της, διαφορετικές προτεραιότητες, γι’ αυτό και η συνειδητή λίπανση αποτελεί το κλειδί της επιτυχίας. Η παραμέληση αυτής της πτυχής μπορεί να οδηγήσει σε κακή ανάπτυξη, ευαισθησία σε ασθένειες και απουσία ή πενιχρή ανθοφορία, ενώ η υπερβολική πρόσληψη θρεπτικών συστατικών μπορεί να είναι εξίσου επιβλαβής με την έλλειψή τους.
Ο ρόλος του εδάφους και η προετοιμασία του για τις φρέζιες
Η βάση της καλλιέργειας της φρέζιας είναι η εξασφάλιση κατάλληλης δομής εδάφους και περιεκτικότητας σε θρεπτικά συστατικά. Το ιδανικό για αυτήν είναι ένα έδαφος καλά στραγγιζόμενο, αφράτο, πλούσιο σε χούμο, με ελαφρώς όξινη ή ουδέτερη χημική αντίδραση και pH μεταξύ 6,0 και 7,0. Τα υπερβολικά συμπαγή και αργιλώδη εδάφη τείνουν να συγκρατούν νερό, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σήψη των βολβών της φρέζιας. Γι’ αυτό, σε τέτοιες περιπτώσεις, η βελτίωση του εδάφους με την προσθήκη άμμου και ώριμου κομπόστ ή κοπριάς είναι απαραίτητη. Η βασική λίπανση, που πραγματοποιείται κατά την προετοιμασία του εδάφους, παρέχει τα θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για την αρχική ανάπτυξη.
Η ανάλυση εδάφους συνιστάται έντονα πριν από τη φύτευση των φρέζιων, ειδικά εάν η καλλιέργεια προβλέπεται σε μεγάλη έκταση ή εάν έχουν προκύψει στο παρελθόν προβλήματα με την ανάπτυξη των φυτών. Μια εξειδικευμένη εδαφολογική ανάλυση παρέχει ακριβή εικόνα της τρέχουσας περιεκτικότητας του εδάφους σε θρεπτικά συστατικά, του pH του και του ποσοστού οργανικής ουσίας. Βάσει αυτών των πληροφοριών, τα ελλιπή στοιχεία μπορούν να συμπληρωθούν στοχευμένα και να αποφευχθεί η άσκοπη ή ακατάλληλη εφαρμογή λιπασμάτων, γεγονός που δεν είναι μόνο πιο οικονομικό, αλλά προστατεύει και το περιβάλλον. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης διευκολύνουν τον προσδιορισμό της απαραίτητης ποσότητας και σύνθεσης του βασικού λιπάσματος.
Κατά την προετοιμασία του εδάφους πριν από τη φύτευση, η οργανική ουσία, όπως το καλά χωνεμένο κομπόστ ή η κοπριά, είναι απαραίτητη. Όχι μόνο εμπλουτίζει το έδαφος με θρεπτικά συστατικά βραδείας αποδέσμευσης, αλλά βελτιώνει επίσης τη δομή του, την ικανότητα συγκράτησης νερού και διεγείρει τη δραστηριότητα των ωφέλιμων μικροοργανισμών του εδάφους. Περίπου 4 έως 6 εβδομάδες πριν από τη φύτευση, συνιστάται η ενσωμάτωση αυτών των οργανικών υλικών στο ανώτερο στρώμα του εδάφους, σε βάθος 15 έως 20 cm, ώστε να δοθεί αρκετός χρόνος για την έναρξη των διαδικασιών αποσύνθεσης και την απελευθέρωση των θρεπτικών συστατικών πριν από την τοποθέτηση των βολβών στο έδαφος.
Η φρέζια είναι ευαίσθητη στις υψηλές συγκεντρώσεις αλάτων στο έδαφος. Επομένως, πρέπει να αποφεύγεται η χρήση φρέσκιας και μη αποσυντεθειμένης κοπριάς, καθώς και η υπερβολική εφαρμογή ανόργανων λιπασμάτων αμέσως πριν από τη φύτευση. Εάν το έδαφος είναι πολύ όξινο (pH κάτω από 5,5), το pH μπορεί να αυξηθεί προσεκτικά με την προσθήκη ασβεστόλιθου ή δολομίτη σε σκόνη. Αντίθετα, εάν το έδαφος είναι αλκαλικό (pH πάνω από 7,5), η χρήση στοιχειακού θείου ή οξινιστικών λιπασμάτων (για παράδειγμα, θειικό αμμώνιο) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του pH, αν και η φρέζια ανέχεται καλύτερα ένα ελαφρώς αλκαλικό περιβάλλον παρά ένα υπερβολικά όξινο.
Βασικά μακροθρεπτικά συστατικά: άζωτο, φώσφορος και κάλιο
Το άζωτο (N) είναι θεμελιώδους σημασίας για τη βλαστική ανάπτυξη της φρέζιας, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης των φύλλων και των στελεχών. Μια επαρκής παροχή αζώτου εξασφαλίζει ένα ζωηρό και πράσινο φύλλωμα, απαραίτητο για μια αποτελεσματική φωτοσύνθεση. Σε περίπτωση έλλειψης, τα φυτά παραμένουν καχεκτικά, τα φύλλα τους γίνονται ανοιχτοπράσινα ή κιτρινωπά, ξεκινώντας από τα παλαιότερα, και η ανθοφορία μπορεί επίσης να είναι πιο αδύναμη. Παράλληλα, πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική δόση αζώτου, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική ανάπτυξη του φυλλώματος εις βάρος της ανθοφορίας, και οι φυτικοί ιστοί γίνονται πιο χαλαροί, καθιστώντας το φυτό πιο ευαίσθητο σε ασθένειες και παράσιτα.
Ο φώσφορος (P) παίζει βασικό ρόλο στο σχηματισμό των ριζών, το σχηματισμό των ανθέων και την ανάπτυξη των σπόρων. Για τη φρέζια, είναι ιδιαίτερα σημαντικός κατά τη φάση ανάπτυξης των βολβών και το σχηματισμό των ανθοφόρων οφθαλμών. Σε περίπτωση έλλειψης φωσφόρου, το ριζικό σύστημα αναπτύσσεται ανεπαρκώς, τα φύλλα μπορεί να γίνουν σκούρα πράσινα, μερικές φορές με μια μωβ απόχρωση, η ανθοφορία καθυστερεί ή απουσιάζει, και ο αριθμός και το μέγεθος των ανθέων μειώνονται επίσης. Ο φώσφορος εφαρμόζεται συνήθως ως βασικό λίπασμα ή στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου, καθώς κινείται αργά στο έδαφος και το φυτό χρειάζεται χρόνο για να τον απορροφήσει.
Το κάλιο (K) συμβάλλει στη γενική υγεία του φυτού, στην αντοχή του στο στρες και βελτιώνει την ποιότητα, το χρώμα και τη διάρκεια των ανθέων. Παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του νερού, την ενεργοποίηση των ενζύμων και τη μεταφορά των υδατανθράκων. Σε περίπτωση έλλειψης καλίου, οι άκρες των φύλλων μπορεί να κιτρινίσουν και στη συνέχεια να νεκρωθούν (συμπτώματα εγκαύματος), οι μίσχοι μπορεί να είναι αδύναμοι και το φυτό γίνεται πιο ευαίσθητο σε ασθένειες, καθώς και σε ζημιές από παγετό και ξηρασία. Η φρέζια χρειάζεται κάλιο συνεχώς καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, ιδιαίτερα πριν και κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας.
Η διατήρηση μιας ισορροπημένης αναλογίας NPK είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη ανάπτυξη της φρέζιας. Γενικά, μπορεί να ειπωθεί ότι κατά την περίοδο της βλαστικής ανάπτυξης, ένα λίπασμα πλουσιότερο σε άζωτο είναι πιο πλεονεκτικό, ενώ για την τόνωση της ανθοφορίας, ένα λίπασμα πλουσιότερο σε φώσφορο και κάλιο είναι προτιμότερο. Σε πολλές περιπτώσεις, ένα γενικό και ισορροπημένο ανόργανο λίπασμα, για παράδειγμα με αναλογία NPK 10-10-10 ή 14-14-14, μπορεί επίσης να είναι κατάλληλο για τη βασική λίπανση, το οποίο μπορεί αργότερα να συμπληρωθεί με διαφυλλικά λιπάσματα πιο συγκεκριμένης σύνθεσης ή με επιφανειακή λίπανση, ανάλογα με τις ανάγκες του φυτού.
Η σημασία των μικροθρεπτικών συστατικών για τις φρέζιες
Παρόλο που η φρέζια χρειάζεται μικροθρεπτικά συστατικά (επίσης γνωστά ως ιχνοστοιχεία) μόνο σε μικρές ποσότητες, η παρουσία τους είναι απαραίτητη για την υγιή ανάπτυξη του φυτού και την άφθονη ανθοφορία. Αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον σίδηρο (Fe), το μαγγάνιο (Mn), τον ψευδάργυρο (Zn), τον χαλκό (Cu), το βόριο (B) και το μολυβδαίνιο (Mo). Η έλλειψη αυτών των στοιχείων μπορεί να προκαλέσει συγκεκριμένα συμπτώματα και να επηρεάσει σημαντικά την κατάσταση του φυτού, ακόμη και όταν τα μακροθρεπτικά συστατικά είναι διαθέσιμα σε επαρκείς ποσότητες. Τα μικροθρεπτικά συστατικά παίζουν συνήθως ρόλο ως συστατικά ή ενεργοποιητές ενζύμων στις μεταβολικές διεργασίες των φυτών.
Η έλλειψη σιδήρου (Fe) εμφανίζεται συχνά σε ασβεστούχα και αλκαλικά εδάφη, διότι υπό τέτοιες συνθήκες ο σίδηρος υπάρχει σε μορφή δύσκολα αφομοιώσιμη από το φυτό. Το σύμπτωμα είναι το κιτρίνισμα μεταξύ των νευρώσεων των νεαρών φύλλων (χλώρωση), ενώ οι νευρώσεις παραμένουν πράσινες. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ολόκληρο το φύλλο μπορεί να γίνει λευκό. Τα συμπτώματα της έλλεισης μαγγανίου (Mn) είναι παρόμοια με εκείνα της έλλειψης σιδήρου, αλλά το κιτρίνισμα είναι συχνά λιγότερο σαφώς καθορισμένο, και λεπτές νεκρωτικές κηλίδες μπορεί επίσης να εμφανιστούν στα φύλλα. Η έλλειψη ψευδαργύρου (Zn) μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του μεγέθους των φύλλων, σχηματισμό ροζετών και αναστολή της ανάπτυξης.
Το βόριο (B) παίζει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό του κυτταρικού τοιχώματος, τη μεταφορά των υδατανθράκων και την καρπόδεση των ανθέων και των καρπών. Σε περίπτωση έλλειψης βορίου, τα νεαρά φύλλα μπορεί να παραμορφωθούν, η κορυφή ανάπτυξης μπορεί να πεθάνει και η ανθοφορία μπορεί να είναι αδύναμη, με τα άνθη να πέφτουν εύκολα. Η έλλειψη χαλκού (Cu) είναι λιγότερο συχνή αλλά μπορεί να προκαλέσει μάρανση και συστροφή των νεαρών φύλλων καθώς και διαταραχές στο σχηματισμό των ανθέων. Το μολυβδαίνιο (Mo) παίζει ρόλο στην αναγωγή των νιτρικών, και η έλλειψή του, προκαλώντας διαταραχές στο μεταβολισμό του αζώτου, μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της έλλειψης αζώτου, ιδιαίτερα σε όξινα εδάφη.
Η συμπλήρωση μικροθρεπτικών συστατικών γίνεται συχνότερα με σύνθετα ανόργανα λιπάσματα που περιέχουν αυτά τα στοιχεία ή με ειδικά παρασκευάσματα μικροθρεπτικών συστατικών με τη μορφή διαφυλλικού λιπάσματος. Το πλεονέκτημα της διαφυλλικής λίπανσης είναι ότι τα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται γρήγορα από τα φύλλα, οπότε τα συμπτώματα έλλειψης μπορούν να διορθωθούν γρήγορα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τηρείται η ακριβής δοσολογία, καθώς μια υπερβολική ποσότητα μικροθρεπτικών συστατικών μπορεί να είναι τοξική για το φυτό. Η διατήρηση του pH του εδάφους στο βέλτιστο εύρος (6,0-7,0) συμβάλλει επίσης στην επαρκή διαθεσιμότητα των περισσότερων μικροθρεπτικών συστατικών.
Στρατηγικές λίπανσης και χρονοδιάγραμμα
Η στρατηγική λίπανσης της φρέζιας πρέπει να προσαρμόζεται στον κύκλο ανάπτυξης του φυτού, στον τύπο του εδάφους και στην περιεκτικότητά του σε θρεπτικά συστατικά. Ο πρωταρχικός στόχος είναι η εξασφάλιση συνεχούς, αλλά όχι υπερβολικής, παροχής θρεπτικών συστατικών. Η βασική λίπανση, που πραγματοποιείται πριν από τη φύτευση, καλύπτει τις αρχικές ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά. Για το σκοπό αυτό, μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά τα οργανικά λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης, όπως το ώριμο κομπόστ ή η κοπριά, καθώς και τα σύνθετα και ισορροπημένα ανόργανα λιπάσματα NPK, τα οποία μπορεί να είναι πλουσιότερα σε φώσφορο και κάλιο για την προώθηση της ανάπτυξης των ριζών και των βολβών.
Κατά την περίοδο της βλαστικής ανάπτυξης, όταν τα φύλλα και οι μίσχοι αναπτύσσονται εντατικά, οι ανάγκες της φρέζιας σε άζωτο αυξάνονται. Σε αυτή τη φάση, μπορεί να εφαρμοστεί επιφανειακή λίπανση, με τη μορφή υγρού θρεπτικού διαλύματος ή ευδιάλυτου ανόργανου λιπάσματος με επικράτηση αζώτου. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να μην γίνεται κατάχρηση του αζώτου, καθώς αυτό μπορεί να γίνει εις βάρος της ανθοφορίας και να αποδυναμώσει το φυτό. Η επιφανειακή λίπανση μπορεί να εφαρμοστεί κάθε 2 έως 4 εβδομάδες, ανάλογα με την κατάσταση των φυτών και την παροχή θρεπτικών συστατικών από το έδαφος, μέχρι την εμφάνιση του ανθοφόρου στελέχους.
Όταν αρχίζουν να εμφανίζονται οι ανθοφόροι μίσχοι και πλησιάζει η ανθοφορία, η έμφαση πρέπει να δοθεί στον φώσφορο και το κάλιο. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά ευνοούν την άφθονη ανθοφορία, την ένταση του χρώματος και τη διάρκεια των ανθέων, καθώς και τη συσσώρευση θρεπτικών αποθεμάτων στους βολβούς για το επόμενο έτος. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συνιστάται η χρήση ανόργανων λιπασμάτων με επικράτηση καλίου ή ειδικών θρεπτικών διαλυμάτων για την τόνωση της ανθοφορίας. Ακόμη και κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, μπορεί να συνεχιστεί μια μέτρια συμπλήρωση θρεπτικών συστατικών ώστε το φυτό να διαθέτει αρκετή ενέργεια.
Ακόμη και μετά την περίοδο ανθοφορίας, η παροχή θρεπτικών συστατικών δεν πρέπει να παραμελείται, καθώς τότε οι βολβοί συσσωρεύουν θρεπτικά αποθέματα, γεγονός που αποτελεί τη βάση της ανθοφορίας του επόμενου έτους. Σε αυτή τη φάση, το κάλιο παίζει και πάλι σημαντικό ρόλο, αλλά και ο φώσφορος είναι απαραίτητος. Μέχρι τα φύλλα να ξεραθούν φυσικά, συνιστάται η εφαρμογή ακόμη μία ή δύο φορές λιπάσματος πλούσιου σε κάλιο, σε μικρότερη δόση. Η εφαρμογή οργανικού εδαφοκαλύμματος κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου όχι μόνο ελέγχει τα ζιζάνια και διατηρεί την υγρασία του εδάφους, αλλά εμπλουτίζει επίσης συνεχώς το έδαφος με θρεπτικά συστατικά μέσω βραδείας αποσύνθεσης.
Οργανικά και ανόργανα λιπάσματα στην καλλιέργεια της φρέζιας
Για την παροχή θρεπτικών συστατικών στις φρέζιες, τα οργανικά και ανόργανα λιπάσματα έχουν τη θέση τους, και συχνά ο συνδυασμός των δύο δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα. Τα οργανικά λιπάσματα, όπως η χωνεμένη κοπριά, το κομπόστ, το οστεάλευρο ή το αιματάλευρο, αποσυντίθενται αργά, παρέχοντας μια μακροπρόθεσμη πηγή θρεπτικών συστατικών, ενώ παράλληλα βελτιώνουν τη δομή του εδάφους, το υδατικό καθεστώς και τη βιολογική δραστηριότητα. Συνιστάται η ενσωμάτωσή τους στο έδαφος κυρίως ως βασικό λίπασμα κατά την προετοιμασία του εδάφους πριν από τη φύτευση. Το κομπόστ είναι ιδιαίτερα πολύτιμο διότι, εκτός από την πολύπλοκη περιεκτικότητά του σε θρεπτικά συστατικά, εισάγει επίσης ωφέλιμους μικροοργανισμούς στο έδαφος.
Τα ανόργανα λιπάσματα περιέχουν θρεπτικά συστατικά πιο γρήγορα αφομοιώσιμα και επιτρέπουν ακριβέστερη ρύθμιση της θρεπτικής σύνθεσης ανάλογα με τις τρέχουσες ανάγκες του φυτού. Διατίθενται σε διάφορες μορφές, όπως κόκκοι, σκόνες ή υγρά συμπυκνώματα. Τα κοκκώδη ανόργανα λιπάσματα έχουν συνήθως βραδύτερη αποδέσμευση, ενώ τα υγρά θρεπτικά διαλύματα επιτρέπουν άμεση απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, καθιστώντας τα έτσι εξαιρετικά για γρήγορη παρέμβαση σε περίπτωση συμπτωμάτων έλλειψης ή για στοχευμένη υποστήριξη ορισμένων φάσεων ανάπτυξης. Η σωστή χρήση των ανόργανων λιπασμάτων είναι σημαντική, τηρώντας αυστηρά τις οδηγίες δοσολογίας που αναγράφονται στη συσκευασία, ώστε να αποφευχθούν εγκαύματα και υπερβολική συγκέντρωση αλάτων στο έδαφος.
Τα ανόργανα λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης (CRF) γίνονται όλο και πιο δημοφιλή και στην καλλιέργεια των φρέζιων διότι, με μία μόνο εφαρμογή, εξασφαλίζουν συνεχή παροχή θρεπτικών συστατικών για αρκετούς μήνες. Αυτά τα λιπάσματα έχουν ειδική επικάλυψη η οποία, υπό την επίδραση της υγρασίας και της θερμοκρασίας του εδάφους, απελευθερώνει σταδιακά τα θρεπτικά συστατικά. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο έκπλυσης και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο υπερδοσολογίας θρεπτικών συστατικών, ενώ παράλληλα επιτρέπει ομαλότερη ανάπτυξη του φυτού. Αν και το αρχικό τους κόστος μπορεί να είναι υψηλότερο, μπορεί να είναι οικονομικά μακροπρόθεσμα λόγω του μειωμένου αριθμού απαιτούμενων εφαρμογών.
Η διαφυλλική λίπανση μπορεί να είναι μια συμπληρωματική μέθοδος, ιδιαίτερα για την ταχεία αντιμετώπιση ελλείψεων μικροθρεπτικών συστατικών ή για την ενίσχυση των φυτών κατά τις περιόδους στρες (για παράδειγμα, ξηρασία, κρύος καιρός). Τα θρεπτικά συστατικά που απορροφώνται από τα φύλλα χρησιμοποιούνται γρήγορα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, ωστόσο, ότι η διαφυλλική λίπανση δεν αντικαθιστά την επαρκή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών από το έδαφος, αλλά απλώς τη συμπληρώνει. Τα διαφυλλικά λιπάσματα πρέπει πάντα να εφαρμόζονται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή, αραιωμένα, νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ, για να αποφευχθούν εγκαύματα των φύλλων και να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα της απορρόφησης.
Συνήθη λάθη στη λίπανση της φρέζιας και η πρόληψή τους
Ένα από τα πιο συνηθισμένα λάθη στη λίπανση των φρέζιων είναι η υπερλίπανση, ιδιαίτερα η υπερβολική εφαρμογή αζώτου. Πολλοί πιστεύουν ότι όσο περισσότερα θρεπτικά συστατικά λαμβάνει το φυτό, τόσο καλύτερα θα αναπτυχθεί, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Η υπερβολική ποσότητα αζώτου μπορεί να οδηγήσει σε πλούσιο φύλλωμα εις βάρος της ανθοφορίας, μπορεί να κάνει τους φυτικούς ιστούς πιο χαλαρούς, γεγονός που τους καθιστά πιο ευαίσθητους σε ασθένειες και πλάγιασμα. Η υπερλίπανση με ανόργανα λιπάσματα οδηγεί γενικά επίσης σε αύξηση της αλατότητας του εδάφους, γεγονός που μπορεί να βλάψει τις ρίζες και να εμποδίσει την απορρόφηση νερού, προκαλώντας συμπτώματα εγκαύματος στα φύλλα.
Ένα άλλο συνηθισμένο πρόβλημα είναι η λίπανση σε ακατάλληλο χρόνο. Για παράδειγμα, μια υπερβολική δόση αζώτου που εφαρμόζεται πριν από την ανθοφορία μπορεί να καθυστερήσει ή να μειώσει την ανθοφορία. Ομοίως, η παραμέληση της παροχής θρεπτικών συστατικών μετά την ανθοφορία μπορεί να οδηγήσει σε ασθενέστερη ανάπτυξη των βολβών, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της ανθοφορίας του επόμενου έτους. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ο κύκλος ανάπτυξης της φρέζιας και οι ειδικές ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά σε κάθε φάση, ώστε η λίπανση να ωφελεί πραγματικά το φυτό και να μην προκαλεί ζημιά.
Μια ανισορροπία θρεπτικών συστατικών μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα. Εάν, για παράδειγμα, εφαρμόσουμε υπερβολική ποσότητα φωσφόρου, αυτό μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση άλλων σημαντικών μικροθρεπτικών συστατικών, όπως ο σίδηρος ή ο ψευδάργυρος, προκαλώντας συμπτώματα έλλειψης. Ως εκ τούτου, συνιστάται η χρήση λιπασμάτων ισορροπημένης σύνθεσης ή η στοχευμένη παροχή θρεπτικών συστατικών βάσει των αποτελεσμάτων της ανάλυσης εδάφους. Αντί της αρχής “όσο περισσότερο τόσο καλύτερα”, κατά τη λίπανση των φρέζιων πρέπει να ακολουθείται η αρχή “η σωστή ποσότητα τη σωστή στιγμή”.
Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό, ένα λάθος μπορεί να είναι η παράβλεψη του pH του εδάφους. Ακόμη κι αν υπάρχουν επαρκή θρεπτικά συστατικά στο έδαφος, ένα μη βέλτιστο pH μπορεί να εμποδίσει την απορρόφησή τους από το φυτό. Για παράδειγμα, σε έντονα αλκαλικά εδάφη, η διαθεσιμότητα του σιδήρου, του μαγγανίου και του φωσφόρου μειώνεται, ενώ σε έντονα όξινα εδάφη, το ασβέστιο, το μαγνήσιο και το μολυβδαίνιο μπορεί να γίνουν λιγότερο διαθέσιμα, και ορισμένα στοιχεία, όπως το αλουμίνιο, μπορεί να φτάσουν σε τοξικά επίπεδα. Ο τακτικός έλεγχος του pH του εδάφους και η προσαρμογή του ανάλογα με τις ανάγκες είναι θεμελιώδους σημασίας για την αποτελεσματική χρήση των θρεπτικών συστατικών.
